Afbeelding
groep leerlingen op schoolplein

Scholen die met elkaar samenwerken aan alcohol- en drugspreventie onder jongeren: in Nijmegen lukte het. Lees hoe.

Afbeelding
leraar geeft uitleg aan de klas

Twaalf procent van de jongeren heeft gehoorverlies. Al vanaf de basisschool luisteren kinderen vaak en lang naar muziek, gamen met een koptelefoon op en kijken films, series en TikToks met de volumeknop op maximaal. Hoe slecht is dat eigenlijk?

Afbeelding
Decoratieve foto van twee leerlingen op een schoolplein. Een van de leerlingen houdt een smartphone vast terwijl ze er samen naar kijken.

Waarom is het zo moeilijk om je mobiele telefoon weg te leggen? En wat voor effect heeft veel schermtijd op de ontwikkeling van leerlingen? We duiken in de cijfers en feiten samen met expert Freek Zwanenburg.

Afbeelding
leerlingen op schoolplein met mobiel

In 2024 geldt de richtlijn dat smartphones uitsluitend voor educatieve doelen mogen worden ingezet. Hoe kun je als school goed omgaan met deze verandering?

Afbeelding
Freek Zwanenburg geeft workshop aan leerkrachten

Van cyberpesten en haatreacties tot shame sexting en ander online ongewenst gedrag. Hoe stimuleer je de online weerbaarheid van alle leerlingen en studenten?

Afbeelding
Leerlingen en sportdocent

In het voortgezet onderwijs sporten jongeren steeds minder. In dit artikel delen de winnaar en genomineerden van de verkiezing Sportiefste School van Nederland 2023 hun visie, aanpak en tips. Zodat jij er op jouw school ook mee aan de slag kunt! 

Afbeelding
Meiden met waterflessen

Kraanwater: een heerlijk frisse, gezonde én duurzame dorstlesser. Gezond eten en drinken past bij een gezonde leefstijl op school. Drie tips om water drinken op school aantrekkelijk te maken.

Afbeelding
Jongen voor digibord met 'Weet wat je eet'

Aandacht besteden aan gezondheidsvaardigheden op school ziet Gezonde School als essentieel voor kinderen en jongeren. Wat zijn gezondheidsvaardigheden en waarom ziet Gezonde School dit als basisvaardigheden?

Afbeelding
Jongeren in de les

Wil je meer doen voor een gezonde leefstijl van de leerlingen of studenten van jouw school? Zet dan de gouden stap: ga voor verdieping binnen een gezondheidsthema of zoek verbinding en verbreding met andere thema’s.

Afbeelding
Rugby

Een andere school, nieuwe klasgenoten, een andere manier van lesgeven, andere vakken en een nieuwe mate van zelfstandigheid. Voor jongeren verandert er veel als ze naar het mbo (middelbaar beroepsonderwijs ) gaan.

Afbeelding
Kind op fiets op oefenplein

Inmiddels meten vier op de vijf scholen in het primair onderwijs de motorische vaardigheden van hun leerlingen. Ook gemeenten zetten steeds vaker meetsystemen in.

Afbeelding
Kind op fiets op oefenplein

Veel scholen die een Jong Leren Eten-activiteit hebben gebruikt willen structureel aandacht geven aan een gezonde leefstijl voor leerlingen en studenten. Wat blijkt? Jong Leren Eten is een goede opstap naar een duurzame aanpak met meer kans op blijvend effect: de Gezonde School-aanpak.

Afbeelding
Kinderen rennen op schoolplein

Voldoende bewegen heeft een positieve invloed op de sociale, cognitieve en motorische ontwikkeling van leerlingen.Een dynamische schooldag kan helpen om leerlingen in het primair onderwijs meer te laten bewegen.

Afbeelding
Docent in gesprek

Werk je met leerlingen of studenten, dan heeft jouw welbevinden invloed op hún welbevinden. Als het met jou niet goed gaat, is het lastiger om het welbevinden van leerlingen of studenten te bevorderen. Eerst jezelf helpen, dus!

Afbeelding
Paarse loper

Een GSA is een commissie op school met een budget. De GSA helpt om gender en seksuele geaardheid te bespreken. Het doel? Elkaar accepteren en respecteren. Het Hofstad Lyceum in Den Haag heeft zo’n GSA.

Afbeelding
Ouders in gesprek

Ouders en verzorgers hebben een belangrijke rol in het (beginnend) gebruik van tabak, alcohol en drugs van hun kind. Die rol is groter dan de meeste ouders denken. Hoe zit dat precies en hoe kun je ouders en verzorgers ondersteunen en betrekken bij het voorkomen en ontmoedigen van roken en alcohol- en drugsgebruik?

Afbeelding
Jongeren rennen op sportveld

Hoe beweegvriendelijk is het schoolplein? En hoe kun je het schoolplein verbeteren? Om die vragen te kunnen beantwoorden is er een schoolpleinscan ontwikkeld.

Afbeelding
Vignet Rookvrije school op schooldeur

Een ex-verslaafde of politieagent vertelt op uitnodiging afschrikwekkende verhalen over roken, alcohol- of drugsgebruik. Het doel: voorkomen dat leerlingen middelen gaan gebruiken. Dit lijkt een logische aanpak. Maar zorgt dit ervoor dat jongeren twee keer nadenken voordat ze gaan roken of alcohol of drugs gaan gebruiken?

Afbeelding
Docenten in overleg

Al op veel plekken slaan scholen, gemeenten en GGD' en de handen ineen om een gezonde leefstijl vanzelfsprekend te maken. Welke ingrediënten zijn er nodig voor een goede samenwerking?

Afbeelding
Kinderen op schoolplein

Stel dat je een lespakket zoekt om aan seksuele vorming, voeding of welbevinden te werken. Grote kans dat je al snel door de bomen het bos niet meer ziet. Of dat je een pakket aanschaft dat niet zo goed blijkt.

Afbeelding
portret

Soms kunnen er bij jongeren problemen spelen in de seksuele ontwikkeling, zonder dat dit op het eerste gezicht duidelijk is. Hoe kun je ze ondersteunen in hun seksuele vorming?

Afbeelding
drie kinderen armen om elkaar heen

Als iedereen terug van de zomervakantie is met nieuwe energie, geeft dat kansen voor een gezonde(re) leefstijl op school. We geven je 6 ideeën om het schooljaar gezond te starten.

Afbeelding
Balspel in gymzaal

Waar begin je als je van jouw school een Gezonde School wil maken? En hoe zorg je voor blijvend effect? De Gezonde School-aanpak geeft je houvast.

Afbeelding
Soep maken

Hoe verwerk je voeding in de lesdag? Een thema blijft beter hangen bij leerlingen als het vaker aan bod komt. Hierbij geven we je zeven manieren om het thema op verschillende manieren aan te vliegen, zonder al te veel voorbereidingstijd. 

Afbeelding
Leerlingen en medewerkers houden Gezonde School-vlag omhoog

Het prijkt op de muur van meer dan 1700 scholen: de plaquette die bewijst dat de school een Gezonde School is. Waarom doen zoveel scholen hun best om het vignet Gezonde School te behalen, wat levert het hen op?

Afbeelding
Collectiebord met opstapjes

Het Voedingscentrum biedt Opstapjes aan: tegeltjes voor v(s)o- en mbo-scholen op hun weg naar een Gezonde Schoolkantine en Schoolkantine Schaal. Hiermee wordt iedere stap in de goede richting gestimuleerd en beloond. Ben je benieuwd hoe jouw school de Opstapjes kan gebruiken?

Afbeelding
Water drinken

Gezondheidswetenschapper Vivian Kruitwagen is al geruime tijd betrokken bij de Gezonde School-aanpak. Deze is ontwikkeld op basis van recente wetenschappelijke inzichten én praktijkervaring van scholen in het binnen- en buitenland. Vivian legt uit waarom de Gezonde School-aanpak zo succesvol is.

Afbeelding
Natuur opdracht maken

Buiten les krijgen? Wat gebeurt er dan met leerlingen? Luister naar de nieuwe aflevering van Gezonde School, de podcast. Dit keer over: Natuur.

Afbeelding
Zonnebloemen tegen muur

De meeste kinderen van de Laurens-Cupertinoschool hebben geen tuin. Of hooguit een tuin die helemaal betegeld is. In de natuur komen ze zelden. Een moestuin en fruitbomen bieden een prachtige kans om ze te laten zien hoe groente en fruit groeit.

Afbeelding
Dilara, Peter en Pieter

Sponsors, bedrijven, de gemeente, buurtcommissies, de GGD en andere scholen. Het Zuiderzeecollege uit Zaandam heeft talloze samenwerkingspartners buiten school. ‘Samen kom je verder’, vindt directeur Pieter Klok.

Afbeelding
Samen ontbijten

Tafels vol brood, gezond beleg, eieren, fruit en yoghurt. Elke dinsdag- en donderdagochtend ontbijt er een andere klas met elkaar. Tijdens het ontbijt is er lesprogramma, want het is meer dan een leuke happening.

Afbeelding
Pieter, Dilara en Peter

“Soms voel ik mij hier op school geen leerling maar een beetje docent. Dat vind ik erg leuk. Als ik de rol van peer leader heb bijvoorbeeld, bij de eersteklassers als ze net op school komen”, zegt Dilara, vierdejaars op het Zuiderzeecollege.

Afbeelding
Tieners op het strand

Verstandig omgaan met alcohol, drugs en roken. Wat kunnen docenten doen? Beluister de achtste aflevering van Gezonde School, de podcast over: middelengebruik.

Afbeelding
Samen voor de gezonde kantine

Schoolomgeving kan een gezonde leefstijl van leerlingen positief beïnvloeden. De internationale schakelklas van Curio heeft daarom een Gezonde Schoolkantine, watertappunten en moestuinen.

Afbeelding
Soep en broodjes

Werken aan gezonde voeding met leerlingen uit de internationale schakelklas - vaak vluchtelingen - vraagt om een speciale aanpak. Vaak krijgen zij geen eten of geld mee naar school.

Afbeelding
Jacky en Mujib

Waar begin je als je een Gezonde School wilt worden? Jacky Masseurs van Curio Isk vond zijn weg na een online bijeenkomst van Gezonde School.

Afbeelding
Gezonde School-certificaten

Scholen in Oost-Groningen hebben te maken met leerlingen uit ‘armere’ gezinnen. Dan is het extra belangrijk om leerlingen te leren gezonde keuzes te maken. De regio heeft ook te maken met een krimpend aantal leerlingen. Het Ubbo Emmius profileert zich daarom als Gezonde School.

Afbeelding
Virtual Reality (VR) fietsen

Het Ubbo Emmius heeft alle Gezonde School-certificaten! Corrie Akkerman is Gezonde School-coördinator vanaf het begin in 2015. Ze heeft het gedrag van de leerlingen gezonder zien worden. Ze eten gezonder en gaan minder naar het park om te roken.

Afbeelding
Jules

Met budget van het Lokaal Sportakkoord heeft het Aeres VMBO uit Velp een dynamisch klaslokaal ingericht. De school heeft nog meer plannen om sporten en bewegen te stimuleren.

Afbeelding
Boomklimmen

Leerlingen in beweging krijgen, ook buiten de gymles. Hoe doe je dat? Gooi de gymzaal open in de pauze en organiseer eenvoudige, uitdagende sportactiviteiten. Zo pakt het Aeres VMBO in Velp dat aan.

Afbeelding
Dynamisch klaslokaal

Zitballen, balansborden en wiebelkrukjes. Ze staan in het dynamisch klaslokaal van het Aeres VMBO in Velp. Dit beweeglokaal biedt leerlingen mogelijkheden om te bewegen tijdens de les.

Afbeelding
Scène uit theatervoorstelling

Bij het leren omgaan met digitale media spelen ouders een grotere rol dan vaak wordt gedacht. Reden voor de ouderraad van het Varendonck College om de interactieve theatervoorstelling Log In te boeken. Met ouders in de hoofdrol!

Afbeelding
Scene uit voorstelling 'Log in' van Theatergroep PlayBack

Paarse Vrijdag, Dag van Respect, Nationale Complimentendag en Dag tegen Pesten. Deze vier vaste themadagen dragen eraan bij dat leerlingen het hele jaar lekker in hun vel zitten.

Afbeelding
Scène uit theatervoorstelling

Juist voor een thema als mediawijsheid kunnen scholen niet zonder ouders. Kennis overdragen kunnen scholen goed, maar gedragsverandering is een tweede. Daar hebben ouders en school elkaar voor nodig.

Afbeelding
Koken

Op het Kiem Montessori in Amsterdam willen ze geen chips, koek en andere snacks meer zien. Ook fast food en frisdrank zijn uit den boze.

Afbeelding
Duik op dikke mat

Op het Kiem Montessori in Amsterdam sporten de leerlingen vier keer per week. En in de les zitten ze ook niet stil. Het resultaat: met meer concentratie in de les.

Afbeelding
Patchwork

Flemming de Graaf, docent op het Hofstad Lyceum in Den Haag, vindt een Gender and Sexuality Alliance (GSA) een mooie en belangrijke vorm van leerlingparticipatie

Afbeelding
Leerlingen in moestuin

Oudere leerlingen vonden dat onderwerpen zoals discriminatie en uitsluiting al in de brugklas aan de orde moeten komen. Zij worden nu klaargestoomd om les te gaan geven aan de brugklas.

Afbeelding
Wandeling

Discriminatie en onveiligheid. Geen enkele school wil dat het er is, maar hoe doe je er echt wat aan? Het Corderius College in Amersfoort startte de leerlingenwerkgroep Duo Penotti.

Afbeelding
Paarse vlaggetjes in gang

“Veiligheid is een kernwaarde voor ons als christelijke school. Ook liefde is essentieel. ‘Heb uw naaste lief,’ staat er in de bijbel. Wij pleiten voor liefde voor iedereen die zich anders voelt. En op wie je ook valt, hier hoor je er altijd bij”, vertelt Wilson Hoogers, docent geschiedenis.

Afbeelding
Paarse vrijdag poster

Zolang ‘homo’ in de maatschappij een scheldwoord is, is het nodig aandacht te vragen voor lhbtiq+’ers”, vindt Josja Postma, docent op het Harens Lyceum in Haren. “Paarse vrijdag is daar een mooie gelegenheid voor.”

Afbeelding
Leerling met regenboogvlag

Niet iedereen voelt zich thuis in het vakje man of vrouw, homo of hetero. Dat hoeft ook niet, vinden steeds meer scholen, zoals het Harens Lyceum uit Haren. Scholieren startten er zelf de Gender & Sexuality Alliance (GSA), een groep die ervoor zorgt dat iedereen op school de vrijheid heeft om zichzelf te zijn.

Afbeelding
leerlingen Goois Lyceum met Paarse Vrijdag Krant

De onderwerpen seksualiteit en inclusiviteit gaan pas écht leven, als je leerlingen zelf onderdeel laat zijn van discussies, vindt Marian van den Berge, docent maatschappijleer. Denk bijvoorbeeld aan het wel of niet inrichten van een genderneutraal toilet. Wat vinden de leerlingen daarvan?

Afbeelding
Klas met Paarse Vrijdag Krant

“Ik vind het belangrijk dat iedereen zichzelf kan zijn en open over zijn of haar gevoelens durft te praten.  Paarse Vrijdag helpt daarbij. Marian van den Berge, docent Maatschappijleer, gebruikt de al jaren de Paarse Vrijdag Krant in de aanloop naar Paarse Vrijdag. Dit jaar op 10 december.

Afbeelding
Boksen tegen stootkussen

“Door het werken met de Gezonde School-aanpak komt er beweging in alle thema’s van Gezonde School.  Er is meer bewustwording, meer zicht op subsidies en regelmatig komen collega’s op me af met leuke ideeën”.

Afbeelding
Leerlingen met Gezonde School-certificaat

Het vooruitstrevende Picasso Lyceum en Gezonde School zijn een uitstekende match, stelt rector Astrid Buijs van het Picasso Lyceum in Zoetermeer. “Door Gezonde School kunnen we verder werken aan onze vernieuwende school en onze aanpak uitdragen naar de buitenwereld.”

Afbeelding
Spel met palen

Na de suïcide van de leerling wilde het Koningin Wilhelmina College in Culemborg snel tot een goed preventie- en signaleringsbeleid komen. ‘Wij misten kennis en expertise en gingen samenwerken met externe organisaties.’

Afbeelding
Koningin Wilhelmina College Culemborg

Als een leerling van het Koningin Wilhelmina College in Culemborg een eind aan haar leven maakt, heerst er naast verdriet ook grote bezorgdheid: hoe kan dit in de toekomst voorkomen worden? Een klein jaar verder zijn er grote stappen gezet. 

Afbeelding
Fietsparcours

Vaker met de fiets naar school komen, is een mooie manier om bewegen te stimuleren. Fietsles is een van de manieren waarop Stip VSO overgewicht wil aanpakken.

Afbeelding
Leerlingen op de trappen

Hoe leer je leerlingen dat water drinken lekker, gezond en makkelijk is? Laat ze hun eigen smaakwater maken met stukjes fruit en groente uit de eigen schooltuin!

Afbeelding
Opening watertappunt in aula

Een watertappunt op school waar leerlingen hun flesjes of bidons kunnen vullen. Het lijkt zo eenvoudig en logisch, maar toch is het nog niet op elke school te vinden. Hoe pakte Stip VSO uit Utrecht het aan, een watertappunt op school?

Afbeelding
Tieners op het strand

Leerlingen vinden het vaak lastig om hun grenzen aan te geven bij alcohol- en drugs. Zeker als ze te maken krijgen met groepsdruk. Het Heerenlanden in Leerdam leert hen hiermee om te gaan.

Afbeelding
Leerlingen in gesprek

Wat gaan jullie aan de comazuip-incidenten in het weekend doen? Een vraag van ouders aan Het Heerlenlanden uit Leerdam. De school kwam uit bij het themacertificaat Roken, alcohol- en drugspreventie van Gezonde School.

Afbeelding
leerlingen met gouden schaal

Een Gezonde Schoolkantine blijkt vaak nóg gezonder te kunnen. Hoewel het behalen van de ‘Gouden schaal’ prachtig is, gaat het bij het Mundus College echt om de gezondheid van de leerlingen. 

Afbeelding
Leerlingen en Reinier in de gezonde schoolkantine

Veel leerlingen klaagden ‘s ochtends over buikpijn en misselijkheid. Na doorvragen bleek dat ze rond tien uur al vlamtosti’s of zoute, kant-en-klare noodles konden krijgen in de kantine. Het Mundus College nam het beheer in eigen hand én werd een Gezonde Schoolkantine.

Afbeelding
Tegeltjes Smokefree Challenge

Een niet-rokenwedstrijd. Hiermee probeert de Coampaen uit Zaandam te voorkomen dat leerlingen uit klas 1 en 2 van de middelbare school hun eerste sigaret opsteken. 

Afbeelding
Salade scheppen in de kantine

Leren wat gezonde voeding is én je zelfvertrouwen opvijzelen. Dat doen de leerlingen van het VierTaal College in Amsterdam tijdens hun interne stage in de Gezonde Schoolkantine. 

Afbeelding
Leerlingen op de gang

Mentorlessen over stress boden eyeopeners aan leerlingen en docenten van het Haarlemmermeer Lyceum uit Hoofddorp.

Afbeelding
Culinair

De Laurentius Praktijkschool uit Delft organiseert een spetterende introductieweek voor álle leerjaren. Zo maken de leerlingen als groep een goede start.

Afbeelding
Volleybal in de pauze

Hoe krijg je pubers in de pauze in beweging en stimuleer je onderling contact? Het Assink in Haaksbergen nam een rigoureuze maatregel: de aula ging dicht en de leerlingen naar buiten.

Afbeelding
Calandloop team

Het rondje om de Sloterplas van 5 km is niet zomaar een rondje. Het biedt een sportieve uitdaging en zorgt voor verbinding.

Afbeelding
Rotsklimmen

Een duurloop voor ouders en (oud-)leerlingen, een speciale informatieavond met hoogleraar Erik Scherder. Het Calandlyceum in Amsterdam-West maakt werk van ouderbetrokkenheid.

Afbeelding
Kookles

Bij het Calandlyceum in Amsterdam-West gaat het werken aan een gezonde voeding en bewegen hand in hand. Zowel voor de leerlingen uit de Topsportklas als de leerlingen met overgewicht. 

Afbeelding
Levend tafelvoetbal

Het Calandlyceum in Amsterdam-West ademt sport. Leerlingen die regelmatig bewegen, zitten lekkerder in hun vel en leren ook beter. Belangrijk, zeker als leerlingen van thuis niet vanzelfsprekend een gezonde leefstijl meekrijgen.

Afbeelding
Begroeting

Het Stanislascollege in Delft werkt hard aan het welbevinden van leerlingen. Waar letten de docenten op, en wat merken de leerlingen daarvan?

Afbeelding
Esther en Wietske

Besluit je als school dat je een themacertificaat wilt halen, dan krijg je daar hulp bij van een Gezonde School-adviseur van de GGD. Hoe werkt zo’n samenwerking precies?

Afbeelding
Feest met handen in de lucht

Meer dan de helft van de Nederlandse jongeren van 12-19 jaar loopt risico op gehoorschade door harde muziek, tijdens het uitgaan en door smartphones. Omdat gehoorschade door hard geluid niet te genezen is, is preventie van groot belang.