Beweging en sport in achterstandsbuurt

Wesley Weeber

Calandlyceum

Amsterdam

Het Calandlyceum in Amsterdam-West wil dat leerlingen plezier krijgen in bewegen en naar buiten gaan. Daardoor zitten ze lekkerder in hun vel en leren ze ook beter. Daarnaast maakt sporten ook socialer. Allemaal belangrijke zaken, zeker voor leerlingen die in een achterstandswijk opgroeien en het thuis niet altijd gemakkelijk hebben.

Het Calandlyceum besteedt veel aandacht aan bewegen, sport en gezonde voeding. Wesley Weeber vertelt wat het werken aan gezonde leefstijl oplevert.

lime_links

Over Wesley

Wie
- Wesley Weeber
Wat
- Docent lichamelijke opvoeding en sectievoorzitter
Waar
- Calandlyceum, Amsterdam
Trots op
- “Dat veel kinderen de gymlessen heel leuk vinden. Als ze zeggen dat ze volgend jaar weer hopen les te krijgen van mij en mijn collega’s.”

Sportieve school

Het Calandlyceum staat al jaren bekend als een sportieve school. Zo zijn er op deze Daltonschool speciale klassen voor topsporters, extra gymuren, naschoolse sportactiviteiten en jaarlijkse projecten waarin de leerlingen meer leren over gezonde voeding. Het lyceum zet zich hier vanzelfsprekend voor in, omdat bewegen gezond is, legt Wesley uit: “Het is bewezen dat jongeren de laatste jaren motorisch achteruit zijn gegaan, omdat ze veel op de computer en op hun telefoons zitten. Dus daar willen we zeker iets aan doen.”

Lekkerder in je vel

Wesley: “Kinderen die regelmatig bewegen, zitten lekkerder in hun vel en leren ook beter. We willen vooral dat ze plezier krijgen in bewegen en naar buiten gaan.” Daarnaast maakt sporten ook socialer, stelt hij: “Als je sport gaat het er niet alleen om hoe goed je een bal trapt, maar ook om samen te werken in een groep, communiceren en elkaar coachen.”

Bewuste leefstijl

Een bewuste leefstijl is niet voor alle leerlingen vanzelfsprekend. “Thuis is er soms geen aandacht voor gezond eten. Sommige leerlingen krijgen een energydrink en chips als ontbijt, omdat dat makkelijk is. Dat is ook een reden waarom we hierop coachen.”

"Sommige leerlingen krijgen een energydrink en chips als ontbijt."

Calorieën McDonald’s-menu verbranden

De leerlingen worden in verschillende projecten wijzer gemaakt over eten: “In de eerste klas brengen ze een bezoek aan een stadsboerderij waar ze les krijgen over gezonde voeding en zelf groentes mogen plukken en eieren rapen. In de tweede klas krijgen ze een project waarin ze leren hoeveel calorieën er bijvoorbeeld in een menu van McDonald’s zitten. Ze gaan vervolgens sporten om te proberen dit te verbranden in een uur.”

blauw_rechts

Over het Calandlyceum

School
- Het Calandlyceum
Aantal leerlingen
- 1.675
Aantal medewerkers
- 225, inclusief docenten
Themacertificaten
- Voeding
- Relaties en seksualiteit

Overgewicht

Voor de ouders zijn er speciale ouderavonden over voeding. Voor leerlingen met overgewicht wordt er speciale MRT gestart, motorische remedial teaching, waarin ze les krijgen over voeding en ook samen bewegen. “Vaak vinden kinderen met overgewicht het niet prettig om te bewegen in een groep. Wanneer ze met kinderen sporten die ook overgewicht hebben, gaat dat beter.”

Sporten voor en na school

Wat sport betreft kan er veel op het Calandlyceum. “We hebben een Sportacademie met drie richtingen. Zo’n 200 leerlingen gaan naar onze Topsportklas voor jonge topsporters waarbij we elke dag beginnen met twee uur training voor de lessen beginnen. Hier houden we ook rekening met het drukke schema van deze groep. De tweede richting Sport Focus voor leerlingen die bij een vereniging sporten en beter willen worden, krijgen dan extra training in hun eigen sport. De derde richting is de Sport Plus-klas. Die richting is voor leerlingen die graag meer sporten. Zij krijgen vier uur extra gym.”

Combineren van sport en school

Verder kunnen alle leerlingen kiezen voor extra uren sport via de Daltonband Sport en na school via Topscore. Via Topscore kunnen ze gratis kennismaken met sporten als voetbal, basketbal, flagfootball, streetdance, atletiek, kickboksen en klimmen.

“De docenten coachen leerlingen bij combineren van sport en school.”

De docenten coachen de leerlingen bij het combineren van sport en school, zodat het huiswerk niet lijdt onder de sporturen. Wesley: “Veel van de gymdocenten zijn ook mentor. We leren ze sturen en plannen en ze maken een persoonlijk plan met elke leerling. Of ze ook nog naschoolse sportactiviteiten mogen doen, overleggen we altijd met de ouders.”

geel_links

Tips van docenten Calandlyceum

Begin een aantal weken van tevoren met trainen, zodat ook de minder sportieve leerlingen zijn voorbereid.
Een sportief evenement zorgt voor verbinding, daarom heeft het Calandlyceum dit jaar ook oud-leerlingen en ouders van leerlingen uitgenodigd om mee te doen.
Kies een toegankelijke afstand. Het rondje om de Sloterplas is voor de meesten binnen 45 minuten te lopen.

De Gezonde School-aanpak

De Gezonde School-aanpak bevalt het Calandlyceum goed: “Wij maken jaarlijks plannen en betrekken zo veel mogelijk mensen daarbij, evalueren na afloop en stellen ons plan bij. We zijn bezig om deze aanpak niet alleen op de onderbouw en middenbouw, maar ook op de bovenbouw toe te passen. Dit is een groeiproces. Voor het draagvlak kijken we niet alleen naar de leerlingen, maar ook naar onze collega's en ouders. Dit levert bijvoorbeeld leuke reacties op, zoals recepten die maandelijks door docenten en ouders worden ingestuurd bij de school in het kader van gezonde voeding.”

Resultaat

Volgens Wesley is het lastig om te zeggen wat het precieze resultaat is van alle inspanningen. “Je ziet niet hoe het er thuis aan toegaat. We zijn wel van plan om twee keer per jaar een sporttest te doen. Een nulmeting aan het begin van het jaar en dan nog een meting in de loop van het jaar om de vorderingen te meten. Zo hopen we ook leerlingen die wat extra begeleiding nodig hebben in beeld te krijgen.”

Hechte vriendengroepen ontstaan

Op sociaal gebied ziet Wesley regelmatig wat sport kan doen. “We laten bovenbouwers lesgeven aan onderbouwers. Nu zijn er bijvoorbeeld op de sportdag ook twaalf bovenbouwers aan het scheidsen. Of ze helpen mee op kamp. We zien dat de onderbouw daardoor al snel een band krijgt met de ouderejaars. Ook zien we hechte vriendengroepen ontstaan door het sporten. Laatst nog namen een aantal oud-leerlingen contact op. Ze spelen nu padel samen en vroegen of een aantal van de gymdocenten een keer tegen ze wilden spelen.”

Uit het juryrapport:

“Caland heeft het voor elkaar gekregen om de verbinding en betrokkenheid van alle leerlingen bij sport een centrale plaats in de school te laten innemen, ook in coronatijd.” De titel ‘Sportiefste school van Nederland’ wordt om het jaar uitgedeeld door de KVLO, belangenvereniging voor leraren lichamelijke opvoeding.

Sportiefste VO-school

De komende twee jaar mag het Calandlyceum zich de Sportiefste VO-school van Nederland noemen. Volgens Wesley waren leerlingen en docenten blij verrast toen ze hoorden dat de school gewonnen had: “Het blijft toch afwachten waar de jury op let bij het beoordelen. En we hadden maar een kwartier de tijd om te presenteren wat we allemaal doen.”

Achterover leunen, dát doen ze de komende tijd niet: “Dit betekent zeker niet dat we klaar zijn. We willen ons blijven ontwikkelen! De titel is voor ons een mooie erkenning voor wat we doen.” De docenten vergaderen nog over wat ze met het prijzengeld van 4.500 euro gaan doen. “Dat kunnen we goed gebruiken voor sportieve materialen voor het schoolplein of de gymzaal.”

Aan de slag

Contact met adviseur

nieuwsbrief

roze_rechts

Meer ongelijkheid door corona?

Het Calandlyceum in Amsterdam-West staat in een achterstandsbuurt. Veel leerlingen komen uit gezinnen die het moeilijk hebben. Volgens een SER-rapport zou door corona de ongelijkheid tussen kinderen die een stimulerende thuisomgeving hebben en kinderen die dat niet hebben vergroot zijn.

Coronatijd op het Calandlyceum

Op het Calandlyceum kozen ze er bewust voor om sneller dan de rest van Nederland weer open te gaan. De school huurde een hotel af, waar de lessen voor de bovenbouw konden plaatsvinden. Zo kon iedereen voldoende afstand van elkaar houden. Gymdocent Wesley Weeber: “Op andere scholen volgden leerlingen in maart nog maar twee dagen per week fysieke lessen. Bij ons op het Calandlyceum ging iedereen alweer vijf dagen per week naar school. We vinden het houden van verbinding met onze leerlingen heel belangrijk.”

Was er in coronatijd aandacht voor bewegen?

Ja, tijdens de periode van online onderwijs probeerden docenten de leerlingen te motiveren om te bewegen en naar buiten te gaan. “Dat deden we met opdrachten waarbij ze bijvoorbeeld een blokje om moesten lopen of een dansje moesten instuderen.” De filmpjes die leerlingen thuis maakten tijdens die periode hebben Wesley bewuster gemaakt van het verschil tussen leerlingen: “Sommigen zag je in een kleine kamer met veel broertjes en zusjes. Je ziet dan dat ze het niet makkelijk hebben. Een meisje dat moeilijk kon leren thuis, omdat haar vader Alzheimer heeft, hebben we bij uitzondering de online lessen vanuit school laten volgen.” Maar buiten dat heeft Wesley niets opgemerkt van toegenomen ongelijkheid: “Waarschijnlijk omdat we zo snel weer open zijn gegaan met fysiek onderwijs.”