Afbeelding
Decoratieve foto van leerlingen die lesmateriaal over relaties en seksualiteit bekijken onder begeleiding van de leerkracht

Leerlingen weerbaar maken en leren over wensen en grenzen: expert Elsbeth Reitzema en schoolleider Irma Beijk over het nut van relationele en seksuele vorming.

Afbeelding
ogen

Een meisje van elf vertelt dat ze niet terug naar huis wil: waar de juf over had verteld tijdens de Week van de Lentekriebels doet haar vader ook bij haar. Hoe handel je als onderwijsprofessional op zo’n moment?

Afbeelding
Leerlingen

Al vroeg aandacht besteden aan relaties en seksualiteit is belangrijk op basisschool It Tredde Sté. Zo wordt het normaal om hierover te praten, ook in de puberteit.

Afbeelding
Paarse loper

Een GSA is een commissie op school met een budget. De GSA helpt om gender en seksuele geaardheid te bespreken. Het doel? Elkaar accepteren en respecteren. Het Hofstad Lyceum in Den Haag heeft zo’n GSA.

Afbeelding
Spelen op de gang

Grenzen aangeven moet je oefenen. Maar hoe? Dat vertellen leerlingen van groep 7 in Gezonde School, de podcast. Deze zevende aflevering: Relaties en seksualiteit deel 2.

Afbeelding
portret

Soms kunnen er bij jongeren problemen spelen in de seksuele ontwikkeling, zonder dat dit op het eerste gezicht duidelijk is. Hoe kun je ze ondersteunen in hun seksuele vorming?

Afbeelding
Escaperoom

Wat doe je als een naaktfoto van jou of iemand die je kent rondgaat op het internet? Dat is de insteek van de Educatieve Escaperoom ‘Het stopt bij jou!’ Met dit spel wordt sexting, en tegelijkertijd ook het thema  Relaties en seksualiteit bespreekbaar gemaakt.

Afbeelding
Jongeren rond kampvuur

Geen wijzende vingertjes, maar creatieve vormen, zoals theater of een spel, openen het gesprek met studenten over seksualiteit. Pas als het onderwerp bespreekbaar is, kun je er op school mee aan de slag.

Afbeelding
Toneelspel

Op het Koning Willem I College in den Bosch behandelen ze hot topics in het eigen theater. Aansluitend houden ze een groepsgesprek. Zo ontwikkelen jongeren een andere kijk op bijvoorbeeld pesten, homoseksualiteit of seksuele communicatie.

Afbeelding
Theatervoorstelling Transmissie

De Maand van de Leuke Seks gaat over de positieve kant van seks: over veiligheid, jezelf mogen zijn, respect hebben voor elkaar, naar elkaar luisteren. Zo wordt het thema bespreekbaar en voelen studenten zich vrij om te zijn wie ze zijn.

Afbeelding
Strooien met papiertjes

Een expert helpt bij neerzetten een duurzame, sekspositieve benadering, ondervond het Koning Willem I College in Den Bosch.

Afbeelding
Blinddoek

Op OBS Sigmond in Werkendam volgen bovenbouwleerlingen een weerbaarheidstraining op de drempel naar de puberteit: LEV2live.

Afbeelding
Leerlingen van Zaanlands Lyceum met PVK

‘Scholen besteden te weinig aandacht aan relationele en seksuele vorming. Dat vinden docenten in het voortgezet onderwijs. Maar wat kunnen scholen het beste voor hun leerlingen doen?

Afbeelding
Gezonde School-certificaten

Scholen in Oost-Groningen hebben te maken met leerlingen uit ‘armere’ gezinnen. Dan is het extra belangrijk om leerlingen te leren gezonde keuzes te maken. De regio heeft ook te maken met een krimpend aantal leerlingen. Het Ubbo Emmius profileert zich daarom als Gezonde School.

Afbeelding
Virtual Reality (VR) fietsen

Het Ubbo Emmius heeft alle Gezonde School-certificaten! Corrie Akkerman is Gezonde School-coördinator vanaf het begin in 2015. Ze heeft het gedrag van de leerlingen gezonder zien worden. Ze eten gezonder en gaan minder naar het park om te roken.

Afbeelding
Leerlingen

Wat doet het met leerlingen als ze het gevoel hebben dat ze er niet helemaal bij horen? Heeft het gevolgen voor hun lichamelijke en mentale gezondheid? En wat kunnen scholen eraan doen?

Afbeelding
Seksuele voorlichting

In acht weerbaarheidslessen zoomt entree-opleiding in op zaken als sexting, nee zeggen en grenzen bewaken. De locatie Breda kon hiermee aan de slag dankzij de Stimuleringsregeling Gezonde Relaties & Seksualiteit. 

Afbeelding
Jongeren met mobieltje

Gezondheid, duurzaamheid, gelijke kansen, (gender)diversiteit. Stuk voor stuk belangrijke onderwerpen. Hoe krijg je de onderwerpen ook echt in de klas? Hoe zorg je ervoor dat diverse activiteiten geen ‘los zand’ zijn? Een gezamenlijke kalender helpt.

Afbeelding
Jongeren maken selfie

Hier kan ik mezelf zijn. Die boodschap wil het ROC Nijmegen uitdragen. Maar hoe doe je dat als niet alle studenten elkaars seksuele voorkeuren accepteren?

Afbeelding
Scene uit voorstelling 'Log in' van Theatergroep PlayBack

Paarse Vrijdag, Dag van Respect, Nationale Complimentendag en Dag tegen Pesten. Deze vier vaste themadagen dragen eraan bij dat leerlingen het hele jaar lekker in hun vel zitten.

Afbeelding
Duikelrek

‘Toen we gingen nadenken over een nieuwe methode, hebben we de ouders mee laten denken. Zonder het draagvlak van de ouders werkt het niet; uiteindelijk is het de bedoeling dat zij met hun kind in gesprek gaan over dit onderwerp’, aldus leerkracht Rynco Pierik.

Afbeelding
Groep kinderen op picknickbank

In de zoektocht naar een methode voor seksuele opvoeding kwam IKC Wereldwijs uit bij ‘Veiligwijs’. Juist omdat het woordgebruik in deze methode minder direct is en het beeldmateriaal minder open en bloot.

Afbeelding
Team

Met de Bijbel als richtlijn leren kinderen om te gaan met relaties en seksualiteit. “De methodiek ‘Wonderlijk gemaakt’ sluit naadloos aan op onze christelijke identiteit”, zegt schoolleider Johan Haasnoot van de Rehobothschool in Katwijk.

Afbeelding
Kinderen zingen

Genderneutraliteit is een thema op De Verbinding in Nijmegen. 'We spreken de leerlingen bijvoorbeeld niet aan met ‘jongens en meisjes’ maar met ‘kinderen.’ We hebben genderneutrale toiletten en bij gymnastiek worden er geen groepjes gevormd die alleen uit jongens of meisjes bestaan', legt schoolleider Manon Prévoo uit.

Afbeelding
Patchwork

Flemming de Graaf, docent op het Hofstad Lyceum in Den Haag, vindt een Gender and Sexuality Alliance (GSA) een mooie en belangrijke vorm van leerlingparticipatie

Afbeelding
Paarse vlaggetjes in gang

“Veiligheid is een kernwaarde voor ons als christelijke school. Ook liefde is essentieel. ‘Heb uw naaste lief,’ staat er in de bijbel. Wij pleiten voor liefde voor iedereen die zich anders voelt. En op wie je ook valt, hier hoor je er altijd bij”, vertelt Wilson Hoogers, docent geschiedenis.

Afbeelding
Paarse vrijdag poster

Zolang ‘homo’ in de maatschappij een scheldwoord is, is het nodig aandacht te vragen voor lhbtiq+’ers”, vindt Josja Postma, docent op het Harens Lyceum in Haren. “Paarse vrijdag is daar een mooie gelegenheid voor.”

Afbeelding
Leerling met regenboogvlag

Niet iedereen voelt zich thuis in het vakje man of vrouw, homo of hetero. Dat hoeft ook niet, vinden steeds meer scholen, zoals het Harens Lyceum uit Haren. Scholieren startten er zelf de Gender & Sexuality Alliance (GSA), een groep die ervoor zorgt dat iedereen op school de vrijheid heeft om zichzelf te zijn.

Afbeelding
leerlingen Goois Lyceum met Paarse Vrijdag Krant

De onderwerpen seksualiteit en inclusiviteit gaan pas écht leven, als je leerlingen zelf onderdeel laat zijn van discussies, vindt Marian van den Berge, docent maatschappijleer. Denk bijvoorbeeld aan het wel of niet inrichten van een genderneutraal toilet. Wat vinden de leerlingen daarvan?

Afbeelding
Klas met Paarse Vrijdag Krant

“Ik vind het belangrijk dat iedereen zichzelf kan zijn en open over zijn of haar gevoelens durft te praten.  Paarse Vrijdag helpt daarbij. Marian van den Berge, docent Maatschappijleer, gebruikt de al jaren de Paarse Vrijdag Krant in de aanloop naar Paarse Vrijdag. Dit jaar op 10 december.

Afbeelding
Postbus voor vragen over seksualiteit

Een aantal jaren geleden besloot basisschool Aeresteijn in Langeraar om de lessen over relaties en seksualiteitniet meer in één of twee weken te proppen. Nu worden ze verspreid over het jaar gegeven. Dat werkt taboedoorbrekend.

Afbeelding
Boksen tegen stootkussen

“Door het werken met de Gezonde School-aanpak komt er beweging in alle thema’s van Gezonde School.  Er is meer bewustwording, meer zicht op subsidies en regelmatig komen collega’s op me af met leuke ideeën”.

Afbeelding
Leerlingen met Gezonde School-certificaat

Het vooruitstrevende Picasso Lyceum en Gezonde School zijn een uitstekende match, stelt rector Astrid Buijs van het Picasso Lyceum in Zoetermeer. “Door Gezonde School kunnen we verder werken aan onze vernieuwende school en onze aanpak uitdragen naar de buitenwereld.”

Afbeelding
Rotsklimmen

Een duurloop voor ouders en (oud-)leerlingen, een speciale informatieavond met hoogleraar Erik Scherder. Het Calandlyceum in Amsterdam-West maakt werk van ouderbetrokkenheid.

Afbeelding
Leerlingen houden handen als hartjes boven hun hoofd

Op de juiste manier ‘nee’ kunnen zeggen als je als kind in aanraking komt met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Om dit in goede banen te leiden, werkt ’t Gijmink al enkele jaren met de lesmethode Kriebels in je buik.

Afbeelding
Esther en Wietske

Besluit je als school dat je een themacertificaat wilt halen, dan krijg je daar hulp bij van een Gezonde School-adviseur van de GGD. Hoe werkt zo’n samenwerking precies?