'Nee' leren zeggen

Joanneke Huuskes
’t Gijmink
Goor

De aandacht voor het thema Relaties en seksualiteit past bij Basisschool ’t Gijmink in Goor, die ook Positive Behaviour Support (PBS) heeft omarmd. Bij ‘positief gedrag’ hoort ook op de juiste manier ‘nee’ kunnen zeggen.

Voor Basisschool ’t Gijmink in Goor is het creëren van veiligheid erg belangrijk. Dit betreft ook veiligheid op het vlak van relaties en seksualiteit. De school werkt aan een sfeer van vertrouwen, waarin alles gezegd en gevraagd kan worden.

Nieuwsgierig

“Kinderen zijn nieuwsgierig en hebben allerlei vragen over relaties en seksualiteit. Over wat verliefd zijn is bijvoorbeeld, of wat er ‘ineens’ met je lichaam gebeurt als je ouder wordt. Ouders denken soms dat kinderen op jonge leeftijd nog niet met seksualiteit bezig zijn, maar dat zijn ze wel. Daarom vinden wij het belangrijk om dit onderwerp bespreekbaar te maken.” Aan het woord is Joanneke Huuskes, adjunctdirecteur en Gezonde School-coördinator van de openbare Daltonschool ’t Gijmink.

Positive Behaviour Support

De aandacht voor het thema gezonde relaties en seksualiteit past bij de school die ook Positive Behaviour Support (PBS) heeft omarmd. Bij deze schoolbrede aanpak voor gedragsverbeteringen binnen het onderwijs wordt de nadruk gelegd op wat er goed gaat. Zo hangen overal op school plaatje van gedragsverwachtingen. Joanneke: “Op de toiletten hangt bijvoorbeeld een picto van handenwassen. Als we zien dat de kinderen dat ook echt doen, krijgen ze een fiche dat ze met de hele klas opsparen voor een beloning.”

Afbeelding
Spelen op de gang

Vragen- en complimentenkwartier

Daarnaast is er veel oog voor het creëren van een veilige en positieve omgeving, waarin leerlingen vragen durven te stellen en weerbaar zijn. “Zo is er dagelijks een vragen- en complimentenkwartiertje in elke klas. Kinderen kunnen daarin vragen stellen – bijvoorbeeld: ‘Waarom mocht ik zojuist eigenlijk niet meespelen?’ – zodat de angel meteen uit lastige situaties wordt gehaald. Of ze bedanken elkaar voor hulp ergens bij. Dit heeft een heel positieve uitwerking.”

Kriebels in je buik

Bij ‘positief gedrag’ hoort ook op de juiste manier ‘nee’ kunnen zeggen als je als kind in aanraking komt met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Om dat ‘nee’ zeggen in goede banen te leiden, werkt ’t Gijmink al enkele jaren met de lesmethode Kriebels in je buik, een erkende Gezonde School-activiteit. Met deze doorlopende leerlijn wordt gewerkt van groep 1 tot en met groep 8. De school heeft dit jaar de digitale versie aangeschaft, met behulp van de stimuleringsregeling Gezonde Relaties & Seksualiteit.

Week van de Lentekriebels

Bij Kriebels in je buik zit al veel aandacht voor het signaleren van seksueel grensoverschrijdend gedrag van leerlingen. Maar de school maakt er ook op een andere manier werk van: tijdens de Week van de Lentekriebels. Joanneke: “Bij ons is dit één keer in de twee jaar, want we hebben gecombineerde klassen. Het is altijd een groot feest. Bij de opening draagt iedereen rode kleren, er zijn veel hartjes en chocolaatjes. De kinderen kijken er echt naar uit. Maar de week heeft natuurlijk ook een serieuze ondertoon.”

Afbeelding
Buiten spelen

Giechelgeheimpjes

“Tijdens deze week gaan onze vertrouwenscontactpersonen de klassen langs met een prentenboek: Giechelgeheimpjes. De illustraties in dit boek zijn voorzien van korte verhaaltjes over een groep basisschoolkinderen die leuke, maar ook vervelende geheimpjes hebben. “Op elke school zitten helaas kinderen die slachtoffer zijn van seksueel misbruik. Of er is sprake van een ongemakkelijke situatie: iemand die aan je zit, maar waarvan je niet precies weet hoe je moet zeggen dat je dat niet fijn vindt. Vanwege dit soort situaties zetten wij erg op de Gezonde School-pijler Signaleren in,” aldus Joanneke.

‘Dat herken ik!’

Joanneke vervolgt: “Daarvoor gebruiken wij het verhaal over Sophie uit Giechelgeheimpjes. Sophie heeft een leuke oppas, maar die oppas betast haar ook, ’s avonds bij het naar bed brengen. Bij de meeste kinderen gaan de verhalen het ene oor in, andere oor uit. Maar elke jaar gebeurt het wel een of twee keer dat een kind zegt: ‘hé, dat ken ik!’ Dan gaan we direct het gesprek aan over wat het kind dan herkent. We onderzoeken het verder en zetten de Meldcode in; in een enkel geval leidt dit tot een melding bij Veilig Thuis. Alles opdat het misbruik stopt en het kind goed wordt opgevangen.”

Een veilig oor en oord

Volgens Joanneke gaat het erom dat er echt geluisterd wordt naar de leerlingen. Dat ze weten dat er een veilig oor én oord voor ze is. “Je moet kinderen een ingang geven. Als je dingen niet bespreekt, dan lijkt het alsof ze er niet zijn. Maar ze zijn er helaas wel. Dat geldt ook voor kindermishandeling. Tijdens de lockdowns kwam dat meer voor, dat ontdekten we door echt met kinderen in gesprek te gaan. Ook daar zetten we direct actie op, door met ouders te gaan praten en zo nodig hulp bij de gemeente in te schakelen voor de gezinnen. Dat is heftig. Maar vaak vinden ouders het juist ook heel fijn, omdat ze zelf óók met iets worstelen. Het is heel prettig als je op deze manier iets belangrijks kunt betekenen.”

lime_midden

Over Joanneke

  • Wie
    • Joanneke Huuskes
  • Wat
    • Gezonde School-coördinator
  • Waar
    • ’t Gijmink in Goor
  • Missie
    • “Ervoor zorgen dat leerlingen zich veilig genoeg voelen om mistanden te bespreken, zodat de leerling en het hele gezin hulp kunnen krijgen.”
geel_midden

Tips van Joanneke

  • Vlieg het onderwerp op verschillende manieren aan: gebruik bijvoorbeeld het programma Kriebels in je buik en organiseer de Week van de lentekriebels.
  • Werk met het prentenboek Giechelgeheimpjes.
  • Bied leerlingen een veilig oor en oord.
  • Ga precaire onderwerpen niet uit de weg maar snijd ze juist aan.
lichtblauw_midden

Over Kriebels in je buik

Het lespakket Kriebels in je buik van Rutgers bevordert een gezonde en veilige relationele en seksuele ontwikkeling van kinderen van 4 tot 12 jaar. Centraal staat het vergroten van kennis en seksuele weerbaarheid, het bespreekbaar maken van seksualiteit en het voorkomen van ongezond en seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Lees meer over Gezonde School-activiteit Kriebels in je buik

roze_midden

Gezonde School-aanpak

Met Gezonde School werken scholen aan gezondheidthema’s met vier pijlers: Educatie, Schoolomgeving, Signaleren en Beleid. ’t Gijmink besteedt veel aandacht aan signalering, waarbij leerkrachten gezondheids- of leefstijlproblemen onder hun leerlingen in een vroegtijdig stadium herkennen.
Lees meer over de Gezonde School-aanpak
 

Stimuleringsregeling

Ook een erkende interventie aanschaffen voor in de klas?
Kijk naar de mogelijkheden van Stimuleringsregeling Gezonde Relaties & Seksualiteit

lime_midden

Prentenboek Giechelgeheimpjes

Giechelgeheimpjes is een groot formaat prentenboek om kinderen weerbaar te maken tegen seksueel overschrijdend gedrag, pesten en geweld. De illustraties zijn voorzien van korte verhaaltjes over een groep basisschoolkinderen die leuke maar ook vervelende geheimpjes hebben. Bij het prentenboek is een korte handleiding met suggesties voor gesprekken en verwerkingslessen. Je kunt dit prentenboek ook gebruiken om voorlichting te geven over de functie van de vertrouwenspersoon op school. Giechelgeheimpjes is geen Gezonde School-activiteit.
Naar het prentenboek Giechelgeheimpjes

 

lime_midden

Over 't Gijmink

  • School
  • Aantal leerlingen
    • 142
  • Aantal docenten
    • 14
  • Gezonde school sinds
    • 2021
  • Themacertificaten
    • Relaties en Seksualiteit
  • Plannen 
    • Doel is om ook het themacertificaat Voeding te behalen. 't Gijmink werkt met Jong Leren Eten

Leuk artikel? We horen graag je feedback!

Icoon Aan de slag

Stappenplan

Zin om aan de slag te gaan met de Gezonde School-aanpak? Lees op gezondeschool.nl hoe je dit doet.

Icoon Adviseur

Advies op maat

Je staat er niet alleen voor. De Gezonde School-adviseur helpt je op weg. Neem vrijblijvend contact op.

Icoon Nieuwsbrief

Blijf op de hoogte

Wil je regelmatig inspiratie ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.