De post-hbo-opleiding Specialist Sportieve en Gezonde School leidt onderwijsprofessionals op om scholen te begeleiden in de verandering naar een Gezonde School. Projectleider Monique van Ark van Hogeschool Leiden legt uit wat de opleiding inhoudt.

Precies weten hoe je op school verandering teweegbrengt op gezondheidsvlak? Dan is de post-hbo-opleiding Specialist Sportieve en Gezonde School (SSGS) een mooie aanvulling op de kennis en kunde in het team. Laure Montanus en Marlijn van Gent volgden de opleiding en delen hun ervaring.

Bewegen en sporten in het gespecialiseerd onderwijs vraagt om een passende aanpak voor een brede doelgroep. Bewegen is voor hen van groot belang, om verschillende redenen. Met de juiste kennis en inzet is er wel veel mogelijk, zien experts.

De stimuleringsregeling Gezond en Veilig Werken biedt scholen kansen om hun studenten voor te bereiden om hun toekomst. Arbodeskundige Saskia Gorissen vertelt hoe dat werkt in de praktijk.

Voldoende, veelzijdig en intensief bewegen heeft een positief effect op de fysieke en mentale ontwikkeling van kinderen. Maar hoe zorg je ervoor dat je schoolplein hier aan tegemoet komt?

In het voortgezet onderwijs sporten jongeren steeds minder. In dit artikel delen de winnaar en genomineerden van de verkiezing Sportiefste School van Nederland 2023 hun visie, aanpak en tips. Zodat jij er op jouw school ook mee aan de slag kunt! 

Buiten spelen is cruciaal voor de fysieke en mentale ontwikkeling van kinderen. Experts Lilian van den Berg en Eline Geschiere van Kenniscentrum Sport & Bewegen vertellen over het belang van buiten spelen en geven tips voor een uitnodigend en uitdagend schoolplein.

Een andere school, nieuwe klasgenoten, een andere manier van lesgeven, andere vakken en een nieuwe mate van zelfstandigheid. Voor jongeren verandert er veel als ze naar het mbo (middelbaar beroepsonderwijs ) gaan.

Uit onderzoek blijkt dat kinderen van 4 tot 12 jaar ruim zeven uur per dag zitten, waarvan een groot deel op school. Tijd om leerlingen meer te laten bewegen, dus! Maar hoe zorg je voor meer beweging tijdens een schooldag en een goede afwisseling tussen (zittend) leren en bewegen?

Inmiddels meten vier op de vijf scholen in het primair onderwijs de motorische vaardigheden van hun leerlingen. Ook gemeenten zetten steeds vaker meetsystemen in.

Voldoende bewegen heeft een positieve invloed op de sociale, cognitieve en motorische ontwikkeling van leerlingen.Een dynamische schooldag kan helpen om leerlingen in het primair onderwijs meer te laten bewegen.

Hoe beweegvriendelijk is het schoolplein? En hoe kun je het schoolplein verbeteren? Om die vragen te kunnen beantwoorden is er een schoolpleinscan ontwikkeld.

Je leven lang genoeg bewegen en sporten: dat begint al op de basisschool, met goed en voldoende bewegingsonderwijs. Waarom het belangrijk is om leerlingen meer en beter te laten bewegen. Kenniscentrum Sport en Bewegen geeft in het artikel Nut en meerwaarde van sport en bewegen in het basisonderwijs vijf argumenten.

De leerlingen van SBO De Kans vinden niet altijd aansluiting bij reguliere sportclubs. Gelukkig biedt de school een ruim naschoolse sportaanbod dat goed past bij het speciaal onderwijs.

De eerste stap die OBS De Kans zette bij invoering van de Dynamische Schooldag? Een veilig schoolplein waar veel minder leerlingen tegelijk spelen.

Met de Dynamische Schooldag slaat SBO De Kans twee vliegen in één klap. Meer bewegen is gezond én het levert energiekere, leergierigere leerlingen op.

Vakleerkrachten lichamelijke opvoeding runnen veelal hun eigen toko en weten minder over de algehele ontwikkeling van de leerling. Een gemiste kans, vinden ze op Obs Kogerveld, want de motorische, sociale-emotionele en cognitieve ontwikkeling hangen nauw samen.

Op De Verwondering combineren ze ouderbetrokkenheid met leerlingparticipatie. Hoe? Met leuke happenings voor leerlingen én ouders. Dat maakt het gemakkelijker om thuis ook met een gezonde leefstijl bezig te zijn.

Zelfgekozen thema’s voor de lessen, meedenken over activiteiten en zelf zorgen voor de moestuin en dieren. Het zorgt voor hoge betrokkenheid van de leerlingen van de ecologische basisschool De Verwondering in Almere.

Waar begin je als je een Gezonde School wilt worden? Jacky Masseurs van Curio Isk vond zijn weg na een online bijeenkomst van Gezonde School.

Scholen in Oost-Groningen hebben te maken met leerlingen uit ‘armere’ gezinnen. Dan is het extra belangrijk om leerlingen te leren gezonde keuzes te maken. De regio heeft ook te maken met een krimpend aantal leerlingen. Het Ubbo Emmius profileert zich daarom als Gezonde School.

Het Ubbo Emmius heeft alle Gezonde School-certificaten! Corrie Akkerman is Gezonde School-coördinator vanaf het begin in 2015. Ze heeft het gedrag van de leerlingen gezonder zien worden. Ze eten gezonder en gaan minder naar het park om te roken.

Bewegen en gezonde voeding. Dat is de kern van Lekker Fit!, een Gezonde School-activiteit. Een lifestylecoach en gymdocent houden het thema hoog op de agenda op Basisschool De Provenier in Rotterdam.

Bij de inschrijving van hun kind op De Provenier in Rotterdam tekenen de ouders dat zij akkoord gaan met het Lekker Fit!-beleid. Belangrijk, want draagvlak bij ouders is nodig om het gezonde beleid van de school te laten slagen.

Online onderwijs en toch aandacht blijven besteden aan voeding en beweging? De Provenier ging op afstand door met Lekker Fit!, een Gezonde School-activiteit.

Met budget van het Lokaal Sportakkoord heeft het Aeres VMBO uit Velp een dynamisch klaslokaal ingericht. De school heeft nog meer plannen om sporten en bewegen te stimuleren.

Leerlingen in beweging krijgen, ook buiten de gymles. Hoe doe je dat? Gooi de gymzaal open in de pauze en organiseer eenvoudige, uitdagende sportactiviteiten. Zo pakt het Aeres VMBO in Velp dat aan.

Zitballen, balansborden en wiebelkrukjes. Ze staan in het dynamisch klaslokaal van het Aeres VMBO in Velp. Dit beweeglokaal biedt leerlingen mogelijkheden om te bewegen tijdens de les.

Op het Kiem Montessori in Amsterdam sporten de leerlingen vier keer per week. En in de les zitten ze ook niet stil. Het resultaat: met meer concentratie in de les.

Studenten van de opleiding Lifestyle, Sport en Bewegen op ROC Mondriaan verzorgen activiteiten op het vlak van bewegen en voeding. Voor wie? Studenten van andere opleidingen van het ROC Mondriaan.

Cola en andere zoete drankjes, maar ook frikadelbroodjes of croissantjes voor de lunch. Dit namen leerlingen vaak mee voordat we werkten met Lekker Fit! Dat kom nu nauwelijks nog voor. Het programma heeft de leerlingen bewust gemaakt van wat goed voor hen is en wat niet.

‘Onze leerlingen bewogen te weinig in de pauzes en er waren vaak conflicten’, vertelt beweegcoach Rob Storm van CBS De Hoeksteen uit Barendrecht. ‘Daarom zijn we gaan werken met juniorcoaches, leerlingen uit de bovenbouw die spellen begeleiden. Het werkt verrassend goed.’

Rob Storm zit nooit stil. Dat moet ook niet want hij is beweegcoach op CBS De Hoeksteen in Barendrecht. Op allerlei manieren zwengelt hij bewegen en sport op school aan.

‘Bewegend leren is de ambitie van CBS De Hoeksteen’, vertelt beweegcoach Rob Storm. Dát is goed te zien aan de school en het schoolplein.

Kinderen laten proeven aan allerlei sporten. Daarvoor nodigt CBS De hoeksteen lokale sportaanbieders uit op school. ‘Als gymleerkracht of beweegcoach heb je veel in huis, maar je kunt niet alles’, vertelt beweegcoach Rob Storm.

‘Schrijf een verslag over de Olympische Spelen.’ Dit soort opdrachten kregen studenten van het Noorderpoort in Groningen vroeger als dat ze uitvielen bij sport. Nu is er het Fitcoachtraject: één-op-één begeleiding op maat. Dat gaat uit van wat iemand nog wél kan.

De leefstijllessen op Noorderpoort in Groningen zijn gebaseerd op het positieve gezondheidsmodel. Door de lessen ontstaat er meer openheid en onderlinge steun onder de studenten.

Het is nu al vijf jaar vaste prik: de eerste woensdag van het schooljaar organiseert het ROC Da Vinci College uit Gorinchem een lifestyle dag. Daarbij draait het maar om één ding: plezier maken. Toch krijgen de leerlingen stiekem wel een boodschap mee. 

De buitenruimte van Algemene School Oost in Bergen op Zoom is zo divers en natuurlijk mogelijk. Dat past helemaal bij onze visie als Biologieplusschool. Bovendien leent het groene schoolplein zich fantastisch voor ons programma Bewegend Leren.

“Door het werken met de Gezonde School-aanpak komt er beweging in alle thema’s van Gezonde School.  Er is meer bewustwording, meer zicht op subsidies en regelmatig komen collega’s op me af met leuke ideeën”.

Vaker met de fiets naar school komen, is een mooie manier om bewegen te stimuleren. Fietsles is een van de manieren waarop Stip VSO overgewicht wil aanpakken.

Leerlingen komen meer in de leerstand door afwisseling van ontspannende en inspannende activiteiten. Vakleerkracht bewegingsonderwijs Nick Keijser vertelt waarom het werkt op De Waterhof in Delft.

Hoe krijg je pubers in de pauze in beweging en stimuleer je onderling contact? Het Assink in Haaksbergen nam een rigoureuze maatregel: de aula ging dicht en de leerlingen naar buiten.

Het rondje om de Sloterplas van 5 km is niet zomaar een rondje. Het biedt een sportieve uitdaging en zorgt voor verbinding.

Een duurloop voor ouders en (oud-)leerlingen, een speciale informatieavond met hoogleraar Erik Scherder. Het Calandlyceum in Amsterdam-West maakt werk van ouderbetrokkenheid.

Bij het Calandlyceum in Amsterdam-West gaat het werken aan een gezonde voeding en bewegen hand in hand. Zowel voor de leerlingen uit de Topsportklas als de leerlingen met overgewicht. 

Het Calandlyceum in Amsterdam-West ademt sport. Leerlingen die regelmatig bewegen, zitten lekkerder in hun vel en leren ook beter. Belangrijk, zeker als leerlingen van thuis niet vanzelfsprekend een gezonde leefstijl meekrijgen.

Nicky Freriks geeft les aan groep 7 op De Waterhof en ervaart dagelijks de effecten van de dynamische schooldag. Net als ouders, de directeur en de buurtsportcoach.

Op basisschool Sint Oda in Maastricht werken ze intensief samen. Het doel? Leerlingen in beweging brengen.

Hoe maak je iedereen enthousiast voor het werken aan een gezonde leefstijl? Ib’er Ine Lammerschop vertelt hoe ze het deden op basisschool Sint Oda in Maastricht.

Besluit je als school dat je een themacertificaat wilt halen, dan krijg je daar hulp bij van een Gezonde School-adviseur van de GGD. Hoe werkt zo’n samenwerking precies?