In het voortgezet onderwijs sporten jongeren steeds minder. In dit artikel delen de winnaar en genomineerden van de verkiezing Sportiefste School van Nederland 2023 hun visie, aanpak en tips. Zodat jij er op jouw school ook mee aan de slag kunt! 

Buiten spelen is cruciaal voor de fysieke en mentale ontwikkeling van kinderen. Experts Lilian van den Berg en Eline Geschiere van Kenniscentrum Sport & Bewegen vertellen over het belang van buiten spelen en geven tips voor een uitnodigend en uitdagend schoolplein.

De leerlingen van SBO De Kans vinden niet altijd aansluiting bij reguliere sportclubs. Gelukkig biedt de school een ruim naschoolse sportaanbod dat goed past bij het speciaal onderwijs.

De eerste stap die OBS De Kans zette bij invoering van de Dynamische Schooldag? Een veilig schoolplein waar veel minder leerlingen tegelijk spelen.

Met de Dynamische Schooldag slaat SBO De Kans twee vliegen in één klap. Meer bewegen is gezond én het levert energiekere, leergierigere leerlingen op.

Vakleerkrachten lichamelijke opvoeding runnen veelal hun eigen toko en weten minder over de algehele ontwikkeling van de leerling. Een gemiste kans, vinden ze op Obs Kogerveld, want de motorische, sociale-emotionele en cognitieve ontwikkeling hangen nauw samen.

Op De Verwondering combineren ze ouderbetrokkenheid met leerlingparticipatie. Hoe? Met leuke happenings voor leerlingen én ouders. Dat maakt het gemakkelijker om thuis ook met een gezonde leefstijl bezig te zijn.

Zelfgekozen thema’s voor de lessen, meedenken over activiteiten en zelf zorgen voor de moestuin en dieren. Het zorgt voor hoge betrokkenheid van de leerlingen van de ecologische basisschool De Verwondering in Almere.

Besluit je als school dat je een themacertificaat wilt halen, dan krijg je daar hulp bij van een Gezonde School-adviseur van de GGD. Hoe werkt zo’n samenwerking precies?

Waar begin je als je een Gezonde School wilt worden? Jacky Masseurs van Curio Isk vond zijn weg na een online bijeenkomst van Gezonde School.

Scholen in Oost-Groningen hebben te maken met leerlingen uit ‘armere’ gezinnen. Dan is het extra belangrijk om leerlingen te leren gezonde keuzes te maken. De regio heeft ook te maken met een krimpend aantal leerlingen. Het Ubbo Emmius profileert zich daarom als Gezonde School.

Het Ubbo Emmius heeft alle Gezonde School-certificaten! Corrie Akkerman is Gezonde School-coördinator vanaf het begin in 2015. Ze heeft het gedrag van de leerlingen gezonder zien worden. Ze eten gezonder en gaan minder naar het park om te roken.

Bewegen en gezonde voeding. Dat is de kern van Lekker Fit!, een Gezonde School-activiteit. Een lifestylecoach en gymdocent houden het thema hoog op de agenda op Basisschool De Provenier in Rotterdam.

Bij de inschrijving van hun kind op De Provenier in Rotterdam tekenen de ouders dat zij akkoord gaan met het Lekker Fit!-beleid. Belangrijk, want draagvlak bij ouders is nodig om het gezonde beleid van de school te laten slagen.

Online onderwijs en toch aandacht blijven besteden aan voeding en beweging? De Provenier ging op afstand door met Lekker Fit!, een Gezonde School-activiteit.

Met budget van het Lokaal Sportakkoord heeft het Aeres VMBO uit Velp een dynamisch klaslokaal ingericht. De school heeft nog meer plannen om sporten en bewegen te stimuleren.

Leerlingen in beweging krijgen, ook buiten de gymles. Hoe doe je dat? Gooi de gymzaal open in de pauze en organiseer eenvoudige, uitdagende sportactiviteiten. Zo pakt het Aeres VMBO in Velp dat aan.

Zitballen, balansborden en wiebelkrukjes. Ze staan in het dynamisch klaslokaal van het Aeres VMBO in Velp. Dit beweeglokaal biedt leerlingen mogelijkheden om te bewegen tijdens de les.

Op het Kiem Montessori in Amsterdam sporten de leerlingen vier keer per week. En in de les zitten ze ook niet stil. Het resultaat: met meer concentratie in de les.

“Alle themacertificaten van Gezonde School één voor één behalen: dat is wat we willen.” Waarom? “Het is de manier om structureel aan belangrijke thema’s te werken”, vindt Manon Prévoo, schoolleider van De Verbinding.

Studenten van de opleiding Lifestyle, Sport en Bewegen op ROC Mondriaan verzorgen activiteiten op het vlak van bewegen en voeding. Voor wie? Studenten van andere opleidingen van het ROC Mondriaan.

Bij de oprichting, vijf jaar geleden, is Odyssee meteen begonnen met het Gezonde School-programma. Ouders die voor de school kiezen weten waar ze aan toe zijn. Odyssee profileert zich met ‘gezonde voeding’. Een bewuste keuze, want in de wijk is een andere school die meer gericht is op sport.

Cola en andere zoete drankjes, maar ook frikadelbroodjes of croissantjes voor de lunch. Dit namen leerlingen vaak mee voordat we werkten met Lekker Fit! Dat kom nu nauwelijks nog voor. Het programma heeft de leerlingen bewust gemaakt van wat goed voor hen is en wat niet.

‘Onze leerlingen bewogen te weinig in de pauzes en er waren vaak conflicten’, vertelt beweegcoach Rob Storm van CBS De Hoeksteen uit Barendrecht. ‘Daarom zijn we gaan werken met juniorcoaches, leerlingen uit de bovenbouw die spellen begeleiden. Het werkt verrassend goed.’

Rob Storm zit nooit stil. Dat moet ook niet want hij is beweegcoach op CBS De Hoeksteen in Barendrecht. Op allerlei manieren zwengelt hij bewegen en sport op school aan.

‘Bewegend leren is de ambitie van CBS De Hoeksteen’, vertelt beweegcoach Rob Storm. Dát is goed te zien aan de school en het schoolplein.

Kinderen laten proeven aan allerlei sporten. Daarvoor nodigt CBS De hoeksteen lokale sportaanbieders uit op school. ‘Als gymleerkracht of beweegcoach heb je veel in huis, maar je kunt niet alles’, vertelt beweegcoach Rob Storm.

‘Schrijf een verslag over de Olympische Spelen.’ Dit soort opdrachten kregen studenten van het Noorderpoort in Groningen vroeger als dat ze uitvielen bij sport. Nu is er het Fitcoachtraject: één-op-één begeleiding op maat. Dat gaat uit van wat iemand nog wél kan.

De leefstijllessen op Noorderpoort in Groningen zijn gebaseerd op het positieve gezondheidsmodel. Door de lessen ontstaat er meer openheid en onderlinge steun onder de studenten.

Nog heel even, en er wordt een blauwe lijn geschilderd rondom de Hoefslag, een groot gebied in Gorinchem. De lijn markeert een paar hectare grond waarop meerdere scholen staan, die voortaan rookvrij zal zijn.

Het is nu al vijf jaar vaste prik: de eerste woensdag van het schooljaar organiseert het ROC Da Vinci College uit Gorinchem een lifestyle dag. Daarbij draait het maar om één ding: plezier maken. Toch krijgen de leerlingen stiekem wel een boodschap mee. 

De buitenruimte van Algemene School Oost in Bergen op Zoom is zo divers en natuurlijk mogelijk. Dat past helemaal bij onze visie als Biologieplusschool. Bovendien leent het groene schoolplein zich fantastisch voor ons programma Bewegend Leren.

“Door het werken met de Gezonde School-aanpak komt er beweging in alle thema’s van Gezonde School.  Er is meer bewustwording, meer zicht op subsidies en regelmatig komen collega’s op me af met leuke ideeën”.

Het vooruitstrevende Picasso Lyceum en Gezonde School zijn een uitstekende match, stelt rector Astrid Buijs van het Picasso Lyceum in Zoetermeer. “Door Gezonde School kunnen we verder werken aan onze vernieuwende school en onze aanpak uitdragen naar de buitenwereld.”

Vaker met de fiets naar school komen, is een mooie manier om bewegen te stimuleren. Fietsles is een van de manieren waarop Stip VSO overgewicht wil aanpakken.

Bij OBS De Hasselbraam in Heerhugowaard gaat het werken aan een gezonde leefstijl eigenlijk vanzelf. Door de Gezonde School-aanpak is de school bewust met deelonderwerpen bezig.

Leerlingen komen meer in de leerstand door afwisseling van ontspannende en inspannende activiteiten. Vakleerkracht bewegingsonderwijs Nick Keijser vertelt waarom het werkt op De Waterhof in Delft.

Hoe krijg je pubers in de pauze in beweging en stimuleer je onderling contact? Het Assink in Haaksbergen nam een rigoureuze maatregel: de aula ging dicht en de leerlingen naar buiten.

Het rondje om de Sloterplas van 5 km is niet zomaar een rondje. Het biedt een sportieve uitdaging en zorgt voor verbinding.

Een duurloop voor ouders en (oud-)leerlingen, een speciale informatieavond met hoogleraar Erik Scherder. Het Calandlyceum in Amsterdam-West maakt werk van ouderbetrokkenheid.

Bij het Calandlyceum in Amsterdam-West gaat het werken aan een gezonde voeding en bewegen hand in hand. Zowel voor de leerlingen uit de Topsportklas als de leerlingen met overgewicht. 

Het Calandlyceum in Amsterdam-West ademt sport. Leerlingen die regelmatig bewegen, zitten lekkerder in hun vel en leren ook beter. Belangrijk, zeker als leerlingen van thuis niet vanzelfsprekend een gezonde leefstijl meekrijgen.

Werken aan een gezonde leefstijl heeft meer impact als ouders erbij betrokken zijn. Dat weten ze op basisschool Sint Oda in Maastricht.

Nicky Freriks geeft les aan groep 7 op De Waterhof en ervaart dagelijks de effecten van de dynamische schooldag. Net als ouders, de directeur en de buurtsportcoach.

Op basisschool Sint Oda in Maastricht werken ze intensief samen. Het doel? Leerlingen in beweging brengen.

Hoe maak je iedereen enthousiast voor het werken aan een gezonde leefstijl? Ib’er Ine Lammerschop vertelt hoe ze het deden op basisschool Sint Oda in Maastricht.