De post-hbo-opleiding Specialist Sportieve en Gezonde School leidt onderwijsprofessionals op om scholen te begeleiden in de verandering naar een Gezonde School. Monique van Ark van Hogeschool Leiden is landelijk projectleider van de nascholing Specialist Sportieve en Gezonde School. Ze legt uit wat de opleiding inhoudt en waarom het scholen al direct wat oplevert als een medewerker met deze specialisatie aan de slag gaat.
Wat houdt deze post-hbo specialisatie in?
“De opleiding leidt deelnemers op tot Specialist Sportieve en Gezonde School. Veel scholen willen meer doen met sport en gezondheid, maar ze weten niet waar ze het beste kunnen beginnen. Of ze pakken het aan op projectbasis, maar niet structureel. De cursisten leren hoe ze de verandering naar een Gezonde School succesvol en structureel kunnen implementeren. De opleiding is door de Haagse Hogeschool (HALO), Hogeschool Leiden (pabo) en Hogeschool Windesheim (calo en pabo) doorontwikkeld naar een post-hbo-opleiding voor mensen werkzaam in of voor het primair, gespecialiseerd en voortgezet onderwijs en mbo.”
Waarom is deze opleiding zo relevant?
“Leerlingen en studenten brengen veel tijd door op school. Daarom moeten we er op school voor zorgen dat ze goede voeding krijgen. En dat ze niet de hele dag stilzitten. Of dat ze in relaties met anderen leren hoe ze aangeven wat ze er wel en niet willen. Dat ze nee durven zeggen tegen vapen. Dat draagt bij aan hun gezondheid. Goed in je vel zitten, fysiek en mentaal, is een voorwaarde om te kunnen leren. Als dat niet goed zit, dan komt leren op de tweede plaats.”
Voor wie is de opleiding bedoeld?
“De post-hbo-opleiding is voor onderwijsprofessionals die ruimte voelen voor een nieuwe uitdaging. De meeste deelnemers hebben zelf al een interesse en enthousiasme voor de gezondheidsthema’s. Verandering werkt het beste als het van binnenuit gaat. Als iemand van buitenaf op een school gaat zeggen wat er moet gebeuren en wat er moet veranderen, dan voelt het in deze tijd van werkdruk voor collega’s als een moetje. Wanneer een Specialist Sportieve en Gezonde School met verstand van onderwijs en de Gezonde School thema’s op de school aan de slag gaat, dan is er meer aandacht voor wat er speelt binnen de school en kan er ingestoken worden op dat waar draagvlak voor is.”
Kunnen bevlogen leraren niet zelf aan de slag gaan met gezondheid op hun school?
“Veel bevlogen leraren proberen dat en dat lukt dan ook wel, maar dan hangt alles aan hen vast. Krijgen ze een andere taak erbij, dan stort het vaak in. In deze opleiding leren ze ook hoe ze het Gezonde School thema zo kunnen implementeren dat ze de betrokkenen meenemen. Zodat iedereen erachter staat en zodat ze het, indien nodig, zelf kunnen loslaten en aan anderen kunnen overlaten. Hierbij gaat het vaak niet om het implementeren van iets extra’s, maar om dingen anders doen.”
Hoe ziet het lesprogramma eruit?
“De opleiding bestaat uit 15 bijeenkomsten van vier uur, verdeeld over het schooljaar. Tijdens de opleiding ga je al direct praktisch aan de slag. Je past het geleerde direct toe op jouw school. De eerste paar bijeenkomsten leer je meer over de verschillende gezondheidsthema’s. Dat betekent niet dat we de cursisten opleiden tot gezondheidsexperts. Inhoudelijk kunnen ze voor veel informatie namelijk terecht bij de kennisinstituten en kennispartners van Gezonde School, zoals het Voedingscentrum, Rutgers en Trimbos-Instituut. Ze leren vooral hoe ze mensen meenemen in verandering en dan specifiek bij een verandering in een schoolcontext. Hierdoor is deze opleiding ook geschikt voor mensen die werkzaam zijn bij de GGD als Gezonde School- adviseur. Zij weten vaak veel over gezondheid, maar minder over het implementeren van een verandering tijdens het drukke schooljaar. Als cursisten gaan ze direct aan de slag op hun eigen school, dus het levert de school meteen wat op.”
Op wat voor manier?
“Tijdens de opleiding inventariseren ze hoe de school ervoor staat met de verschillende Gezonde School thema’s. Ze brengen in kaart wat urgente thema’s zijn voor de school. Vervolgens bepalen ze welke interventies goed passen bij de school. Ze betrekken bijvoorbeeld de kennisinstituten erbij, gaan na of er subsidies of financiële regelingen beschikbaar zijn, ze maken een implementatieplan en voeren dit ook uit.”
Tip: maak gebruik van het ondersteuningsaanbod
Heeft jouw school het Ondersteuningsaanbod Gezonde School of de stimuleringsregeling Gezonde Relaties en Seksualiteit toegekend gekregen? En wil je de opleiding tot Specialist Sportieve en Gezonde School volgen? Dan is het is het goed om te weten dat je met deze regelingen (een deel) van de kosten voor de opleiding kunt betalen.
Waarom is het zo belangrijk dat ze mensen leren meenemen in verandering?
“Als je een duurzame verandering teweeg wil brengen, dan is het belangrijk dat het team op school, de kinderen en de ouders erachter staan. Daarmee zorg je er ook voor dat je het niet alleen hoeft te doen. We geven in de opleiding praktische handvatten om dat voor elkaar te krijgen.”
Kun je voorbeelden geven?
“Belangrijk is dat je een team om je heen verzamelt waar je wat aan hebt. Mensen die wat te zeggen hebben in de school en die enthousiast zijn over de thema’s. Je leert ook dat het beter is om als Specialist Sportieve en Gezonde School kleine stapjes te zetten en niet in een keer iets groots te willen veranderen. Met kleine stapjes krijg je mensen makkelijker mee en blijft het ook beter op de agenda staan. Hierdoor kom je makkelijker tot gedragsverandering. Ook is het belangrijk dat je duidelijk kunt maken aan de betrokkenen, waarom je gaat veranderen. Je leert hoe belangrijk het is om te communiceren met de partijen op wie een verandering een effect heeft.”
Welke voordelen heeft deze opleiding voor de studenten?
“Je leert dat je het op school niet alleen hoeft op te pakken en hoe je jouw verandering, waar je uiteraard trots op bent, kunt implementeren tot een structurele verandering, waar niet alleen jij je verantwoordelijk voor voelt. Tijdens de opleiding heb je daarnaast ook contact met anderen die op dezelfde manier bezig zijn met het uitvoeren van een plan voor hun eigen school. Je kunt dus praktijkverhalen met elkaar delen. De opleiding kun je volgen met een financiële stimulering via het ondersteuningsaanbod van Gezonde School.”
