‘We zien dat kinderen steeds minder buiten spelen’
Buiten spelen is cruciaal voor de fysieke en mentale ontwikkeling van kinderen. Toch spelen niet alle kinderen evenveel buiten en is er zelfs een neerwaartse trend zichtbaar. Gelukkig kun je als professional in het onderwijs leerlingen stimuleren om meer naar buiten te gaan.
In dit artikel vertellen experts Lilian van den Berg en Eline Geschiere van Kenniscentrum Sport & Bewegen over het belang van buiten spelen en geven tips voor een uitnodigend en uitdagend schoolplein.
Dat niet alle kinderen evenveel buiten spelen, ligt niet aan hun animo: kinderen vinden buiten spelen ontzettend leuk. Bovendien wil bijna de helft van de kinderen graag méér buiten spelen, blijkt uit een onderzoek over buiten spelen van Jantje Beton.
Waar doen ze dat het liefst? Lilian licht toe: “Speeltuinen met en zonder georganiseerde activiteiten staan op de nummer 1 en 2 van de favoriete speelplekken. Daarna volgt de natuur, zoals het bos. Buiten spelen op het schoolplein staat op plek 4 van meest favoriete speelplekken. De ideale plek om buiten spelen te stimuleren, dus!”
Buiten spelen onmisbaar voor gezonde ontwikkeling
Buiten spelen is niet alleen ontzettend leuk; het levert ook een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling en gezondheid van leerlingen. Zo hebben kinderen die veel buiten spelen vaak een betere motorische ontwikkeling. En kinderen die motorisch vaardig zijn hebben meer plezier in bewegen én bewegen meer, ook op latere leeftijd.
Buiten spelen heeft een positief effect op de fysieke en mentale gezondheid
Lilian van den Berg, specialist inclusief sporten en bewegen
Lilian onderstreept nog eens het belang van buiten spelen. “We zien dat kinderen steeds minder buiten spelen”, vertelt Lilian. “Er is een neerwaartse trend zichtbaar in zowel het aantal dagen dat kinderen buiten spelen als het aantal uren per dag dat kinderen buiten spelen. En dat is jammer.
Want naast het feit dat buiten spelen bijdraagt aan de motorische ontwikkeling van kinderen, heeft buiten spelen ook een positief effect op de fysieke en mentale gezondheid en op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen.
Door buiten te spelen met andere kinderen ontwikkelt een kind sociale vaardigheden, zoals emotieregulatie, het stellen van eigen grenzen, het omgaan met successen en tegenslagen, zelfvertrouwen en zelfstandigheid.”
Positief effect op leren
Buiten spelen zorgt ook voor een onderbreking van het zitten. Ook daar hebben leerlingen veel aan. “Buiten spelen is eigenlijk een korte energizer voor kinderen”, vertelt Eline. “Het even buiten zijn en het bewegen zorgt ervoor dat kinderen zich daarna weer beter kunnen concentreren in de klas."
Bewegen zorgt namelijk voor een betere doorbloeding van de hersenen. En dat versterkt de cognitieve functies zoals geheugen, concentratie en probleemoplossend vermogen. Ook zorgt buiten spelen voor minder hyperactiviteit en meer creativiteit.
Uitdagend schoolplein mét activiteiten
Om van buiten spelen een succes te maken is een goede mix nodig tussen een goed ingerichte speelplek, activiteiten, en stimulans door de professional die aanwezig is op het schoolplein. Het schoolplein kun je zien als het visitekaartje van de school, waaruit de schoolvisie spreekt. En als een verlenging van het schoolgebouw.
“Zorg voor de inrichting van een uitdagend schoolplein, afwisseling in materiaal en organiseer verschillende spellen op het schoolplein. Houd hierbij rekening met verschillen tussen kinderen: verschillen in leeftijd, gender en fysieke mogelijkheden. En neem een actieve rol aan op het schoolplein”, adviseert Lilian. Het is namelijk niet vanzelfsprekend dat er een breed scala van spel-, sport- en beweegactiviteiten op het schoolplein aanwezig is.
Laat leerlingen zelf hun fantasie gebruiken
Als professional speel je dus een belangrijke rol in het stimuleren van buiten spelen. Lilian geeft tips om mee te beginnen: “Het is van belang om buiten spelen actief te stimuleren. Dat betekent niet dat je bedenkt wat de kinderen buiten gaan doen en hoe ze dat gaan doen, maar dat je een eerste aanzet geeft. Laat kinderen zelf hun fantasie gebruiken en laat ze samen de activiteit bedenken en een oplossing bedenken als het niet goed werkt.”
Wil je toch alvast activiteiten bedenken? Kenniscentrum Sport & Bewegen biedt een handige Toolkit Buitenspelen. Hierin vind je een poster die je samen met leerlingen kunt invullen en buitenspeelspelletjes die je direct op het schoolplein kunt doen. Wie meer wil weten over buiten spelen en hoe je verandering in gang kunt brengen kan het e-book Buitenspelen van het kenniscentrum downloaden. Waar je ook begint, stap over de drempel en ga naar buiten!
Tip: download de toolkit Buitenspelen
Nieuwsgierig naar meer inzichten, praktische tips en ideeën om buiten spelen te stimuleren? Bekijk dan de toolkit Buitenspelen.
Tip: bekijk de factsheet 'het schoolplein als beweeg- en leerplein'
Meer over een stimulerende inrichting van het schoolplein lees je op Kvlo.nl, in de factsheet schoolplein als beweeg- en leerplein.
Bewegen en sport in het primair onderwijs
Gun jij leerlingen voldoende beweging en een goede motorische ontwikkeling? De Gezonde School-aanpak helpt jouw school stap voor stap verder!
Over Kenniscentrum Sport & Bewegen en KVLO
Kenniscentrum Sport & Bewegen maakt kennis uit wetenschap, beleid en praktijk beschikbaar en toepasbaar voor professionals. Kennis over het belang en de effecten van sport en bewegen, over wat wel of niet werkt.
De Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding (KVLO) is de belangenvereniging voor alle professionals die kinderen in en rond de school goed leren bewegen. Onder het motto: ‘Goed leren bewegen, een leven lang actief’ maakt de KVLO zich hard voor voldoende en goed bewegingsonderwijs.
De KVLO en Kenniscentrum Sport & Bewegen zijn kennispartners van Gezonde School voor het gezondheidsthema Bewegen en sport.
Over de experts
Lilian van den Berg
Lilian is specialist op het gebied van inclusief sporten en bewegen bij Kenniscentrum Sport & Bewegen.
Ze heeft een achtergrond in de gehandicaptensport en helpt professionals met kennis over de doelgroep en wat voor de doelgroep belangrijk is om sporten en bewegen mogelijk te maken.
Daarnaast richt zij zich op het gebruikmaken van de kracht van sport als middel om bij te dragen aan maatschappelijke vraagstukken zoals sociale participatie en kansengelijkheid.
Eline Geschiere
Eline is specialist beweeggedrag bij Kenniscentrum Sport & Bewegen. Ze richt zich voornamelijk op jeugd en primair onderwijs.
Eline heeft een achtergrond in het onderwijs en de jeugdsector. Door haar praktijkervaring in het onderwijs te combineren met wetenschappelijke kennis probeert zij professionals te stimuleren, ondersteunen en inspireren om kinderen en jongeren meer te laten bewegen.
Stappenplan
Zin om aan de slag te gaan met de Gezonde School-aanpak? Lees op gezondeschool.nl hoe je dit doet.
Advies op maat
Je staat er niet alleen voor. De Gezonde School-adviseur helpt je op weg. Neem vrijblijvend contact op.
Blijf op de hoogte
Wil je regelmatig inspiratie ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.