Voldoende bewegen heeft een positieve invloed op de sociale, cognitieve en motorische ontwikkeling van leerlingen. Kinderen die op jonge leeftijd voldoende bewegen profiteren op latere leeftijd van de voordelen van een actievere leefstijl. Helaas is de fysieke fitheid en motorische vaardigheid van kinderen de afgelopen jaren sterk achteruit gegaan. Een dynamische schooldag kan helpen om leerlingen in het primair onderwijs meer te laten bewegen. Johan Koedijker van Kenniscentrum Sport & Bewegen legt de dynamische schooldag uit.
Leerlingen zitten zeven uur per dag
Leerlingen brengen een groot deel van hun tijd zittend op school door. Scholen spelen daarom een belangrijke rol in het stimuleren van bewegen bij leerlingen. Op dit moment gebeurt dat nog te weinig. Uit onderzoek blijkt dat kinderen van 4 tot 12 jaar zeven uur per dag zitten, waarvan drie uur op school. Er is dus nog een hoop te winnen. Zeker als je bedenkt dat er vele redenen zijn om leerlingen meer en beter te laten bewegen. Door op een structurele manier te werken kunnen we iedere leerling een beweegrijke toekomst bieden.
Van zittend onderwijs naar een dynamische schooldag
Maar hoe geef je een dynamische schooldag vorm? Zittend onderwijs is nog altijd de norm, terwijl er talloze kansen liggen om meer bewegen op school te integreren. Er zijn mogelijkheden om aan te sluiten bij landelijke of regionale aanpakken, of om met behulp van buurtsportcoach of JOGG-regisseur een aanpak op maat te realiseren. Een dynamische schooldag vraagt in ieder geval om een gestructureerde aanpak en om samenwerking, zowel binnen als buiten de school, om alle kinderen te bereiken.
Op de hoogte blijven van bewegen en sport?
Met de nieuwsbrief van Gezonde School ontvang je het laatste nieuws, advies van experts en concrete tips om te werken aan Bewegen en sport en andere gezondheidsthema's. Samen maken we een gezonde leefstijl op school vanzelfsprekend!
Samenwerken met een integrale aanpak
De uitvoering blijkt in de praktijk vaak lastig. Toch zijn er succesvolle concepten waar scholen gebruik van kunnen maken, zoals de Gezonde School-aanpak of het 2+1+2-model.
De Gezonde School-aanpak
Gezonde School helpt onderwijsprofessionals een gezonde leefstijl op school vanzelfsprekend te maken. Scholen kunnen met de Gezonde School-aanpak werken aan gezondheidsthema’s, waaronder het thema Bewegen en sport. Daarvoor kunnen ze een handig stappenplan volgen. Doen ze dat goed, kan kunnen ze daarvoor een themacertificaat behalen – en daarmee ook het vignet Gezonde School.
Veel scholen doen al het een en ander aan Bewegen en sport. Om inzicht te krijgen in wat er al gebeurt en waar nog aan kan worden gewerkt, kun je een themascan voor jouw school uitvoeren. Inspiratie opdoen? Bekijk goede voorbeelden voor Bewegen en sport met concrete tips.
De tekst gaat verder onder de afbeelding
Het 2+1+2-model
Het 2+1+2-model is een overkoepelend beweegconcept dat inzet op meer en beter leren bewegen voor leerlingen in het primair onderwijs. Dit is een kapstok voor de richtlijn van vijf uur bewegen voor kinderen en biedt een handvat voor verschillende instanties om interventies in te zetten.
De eerste ‘2’ bestaat uit twee uur bewegingsonderwijs (2 x 45 minuten). De ‘+1’ staat voor extra bewegen onder schooltijd, zoals actief transport, bewegend leren, extra beweegmomenten, of gestructureerd pauze-aanbod. De ‘+2’ staat voor twee uur georganiseerd aanbod na schooltijd, zoals naschools beweegaanbod of via samenwerkingen met sportverenigingen.
De organisatie en uitvoering van het 2+1+2-model ligt in handen van beweegteams. Deze kunnen op maat worden samengesteld per wijk en bestaan uit verschillende professionals op het gebied van bewegen en gezondheid, zoals een vakleerkracht, buurtsportcoach en een beleidsadviseur van de gemeente. Zo wordt er samengewerkt aan een beweegprogramma op maat. Bij de KVLO vind je meer informatie over 2+1+2.
Aan de slag
Met een goede aanpak waarin samenwerking centraal staat, kan jouw school stappen zetten richting een dynamische schooldag. Daarvoor kun je klein beginnen. Drie tips om je op weg te helpen.
Gebruik de handreiking
Wil je samenwerken met de omgeving? Het Kenniscentrum Sport & Bewegen biedt daarvoor kennis en inspiratie in de Handreiking voor het stimuleren van meer en beter bewegen voor school en omgeving. Hierin krijg je wetenschappelijke onderbouwing, concrete tips over hoe beweging in het primair onderwijs gestimuleerd kan worden. Ook het belang van lokale samenwerking komt aan bod.
De tekst gaat verder onder de afbeelding
Scan het bewegingsonderwijs
De scan bewegingsonderwijs geeft aan de hand van acht thema's een verdiepend inzicht en advies voor jouw school op het gebied van bewegen en bewegingsonderwijs. Ontdek wat sterke punten zijn en waar nog doorontwikkeld kan worden. De scan is een handig hulpmiddel voor scholen die de subsidie impuls en innovatie bewegingsonderwijs al toegekend hebben gekregen, maar ook scholen zonder subsidie kunnen de scan (gratis) gebruiken.
Doe inspiratie op
De Johannesschool in Arnhem was één van de finalisten van de verkiezing Sportiefste School van Nederland 2022. Op de Johannesschool wordt de het 2+1+2-model gebruikt om beweging in en om school te stimuleren. Daarnaast is er een goede samenwerking tussen de buurtsportcoach en de vakdocent om het bewegingsonderwijs, pauzesport en naschools aanbod zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten. Nieuwsgierig naar meer? Bekijk de video over bewegen en sporten op de Johannesschool in Arnhem.
Ben jij van plan de dynamische schooldag in te voeren op jouw school? Deel jouw tips, leermomenten en andere ervaringen met redactie@gezondeschool.nl. Of deel het via LinkedIn (@Gezonde School), Facebook (@Gezondeschool.nl) of Twitter (@GezondeSchoolNL)!
Over Johan Koedijker
Johan is specialist beter leren bewegen bij Kenniscentrum Sport & Bewegen. Hij vertaalt wetenschappelijk onderzoek op het gebied van een gezonde motorische ontwikkeling naar praktisch toepasbare informatie, zodat iedereen een leven lang kan profiteren van de vele voordelen van sport en bewegen.
Thema’s waar hij zich mee bezighoudt zijn: meer en beter bewegen op school, gevarieerder en met plezier sporten op de vereniging, en meer bewegen in de buurt.
Over Kenniscentrum Sport & Bewegen
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Kenniscentrum Sport & Bewegen. Kenniscentrum Sport & Bewegen maakt kennis uit wetenschap, beleid en praktijk beschikbaar en toepasbaar voor professionals.
Kennis over het belang en de effecten van sport en bewegen, over wat wel of niet werkt. Ook adviseert en ondersteunt het professionals bij complexe vraagstukken en het realiseren van hun eigen werkdoelen. Het kenniscentrum Sport & Bewegen is kennispartner van Gezonde School.
