Hoe bereid je leerlingen voor op de puberteit?

“Wij vinden Relaties en seksualiteit een belangrijk thema voor onze bovenbouwleerlingen”, vertelt André van den Bos, leerkracht groep 8. “Als je naar het voortgezet onderwijs gaat, gebeurt er zo veel met je: je lichaam verandert, je gaat naar een andere school, er speelt van alles en nog wat met je vrienden, social media worden belangrijker. LEV2live brengt deze onderwerpen met verschillende workshops bij elkaar. Waarom doe je wat je doet? Hoe kijk je naar jezelf en de ander? Voor ‘onervaren ouders’ - die nog geen pubers hebben - is de LEV2live-ouderavond nuttig: hoe zit dat met je puber, hoe werkt dat brein en wat kun je verwachten?”

De school werkt al jaren met LEV2live, al gooide Corona al twee keer roet in het eten – de interventie wordt namelijk verzorgd door een LEV2live-trainer die twee dagen op school komt. De leerkracht is daar wel bij aanwezig. “Die vorm werkt goed, vertelt collega-leerkracht Manon Verkerk. “De trainer zit goed in de stof en weet dankzij die afwisselende werkvormen de leerlingen heel betrokken te houden. Hij heeft elke situatie al wel eens voor zijn neus gehad en springt goed in op wat er leeft. Het is goed voor de leerlingen, af en toe een externe die blanco tegenover de groep staat.” Dat de eigen leerkracht erbij zit, maakt het veilig voor hen, denkt ze. “Maar los daarvan: ze zijn het wel gewend dat er soms mensen van buiten komen voor gastlessen. En we zijn een Kanjerschool, dus onze leerlingen weten: je bent zelf de baas over wat je vertelt.”

Tijdens de training komen allerlei onderwerpen aan bod, zoals identiteit en zelfbeeld, doelen stellen, groepsvorming en groepsdruk, verslaving, beïnvloeding en grenzen. Een van de programmaonderdelen, ‘Jij & lef’, heeft als doel om de leerlingen zich bewust te maken van hun eigen kwetsbaarheid. André: “Er is een oefening waarbij de leerlingen in een groepje een ei zo moeten verpakken dat je het van de trap kunt gooien zonder dat het breekt. Hoe ga je voorzichtig met een ander om? En wat als jij zelf dat ei bent?”

De training is niet alleen bruikbaar voor het certificaat Relaties en seksualiteit, maar ook voor het certificaat Welbevinden. Manon Verkerk: “Die onderwerpen sluiten inhoudelijk op elkaar aan. Veel gaat over het respecteren van grenzen. Dat speelt bij seksualiteit, maar ook breder. Je mag je eigen mening hebben, als je maar met respect met die van de ander omgaat.” Als de twee dagen en de ouderavond achter de rug zijn, stopt de training. “Maar de inhoud heeft raakvlakken met de Kanjertraining”, vertelt Manon Verkerk, “dus soms komen we nog even terug op een onderwerp uit het LEV-project.” Ook zijn er raakvlakken met de Week van de Lentekriebels. André van den Bos: “Die week is heel belangrijk, en dan komt de puberteit natuurlijk ook aan bod.

LEV betekent ‘hart’, in het Hebreeuws. De methode wordt aangeboden door Chris en Voorkom!, een stichting die zich expliciet door het christelijk geloof laat inspireren. OBS Sigmond is een openbare school. Wringt dat? Manon Verkerk: “We merken niets van een christelijke achtergrond, er wordt niet geëvangeliseerd. Bovendien, we staan als openbare school open voor iedereen ongeacht diens achtergrond.” Ze beveelt de training ook aan andere scholen aan. “Je wilt bij de leerlingen een brede basis leggen. Alleen deze training is niet genoeg voor het onderwerp puberteit, relaties en weerbaarheid, maar je zet wel veel puntjes op de i, ook omdat de ouders worden betrokken.” En na groep 8, als de leerlingen uitvliegen? André van den Bos: “Je weet niet wat er uiteindelijk van oppikken, maar zelfs als ze pas op hun 18e in een situatie komen waarbij ze terugdenken aan deze training, dan is dat al pure winst.”

Manon: “Ons kwam de aanpak van de Gezonde School ter ore en wij vinden dit erg bij onze school en visie passen. Wij vinden het heel belangrijk dat we onze leerlingen een zo breed mogelijke basis meegeven om de toekomst in te gaan. Dat betekent ook dat er, buiten de cognitieve ontwikkeling, ruimte moet zijn om leerlingen kennis te laten maken met een gezonde levensstijl, goed zorgen voor jezelf. Dit doen wij al met de Kanjertraining, maar Gezonde School biedt meer dan alleen het sociaal-emotionele stuk. Daar is op alle mogelijke manieren aandacht voor het goed voor jezelf leren zorgen: voldoende bewegen en goed eten bijvoorbeeld.”