Seksuele vorming en cultuurverschillen

Respectvol met elkaar omgaan met oog voor ieders eigen normen en waarden. Met dit als uitgangspunt, startte IKC Wereldwijs in Hoofddorp dit schooljaar met relationele en seksuele vorming. De van oorsprong christelijke basisschool telt veel kinderen met verschillende culturele achtergronden. Daarom koos de school voor Veiligwijs.

Veiligwijs is een lesmethode ‘voor iedereen’; er wordt rekening gehouden met persoonlijke normen en waarden, cultuur, religie en diversiteit. Reden voor de reguliere klassen binnen het kindcentrum om juist voor deze methodiek te kiezen. “Veiligwijs is qua woordgebruik minder direct en qua beeldmateriaal minder open en bloot dan bijvoorbeeld de methode van de Rutgerstichting”, zegt Annemieke Sloof, interim intern begeleider. Als nieuwkomer constateerde ze vorig jaar dat de school al subsidie had aangevraagd voor de aanschaf van een methode. “We hebben de draad opgepakt en zijn ermee aan de slag gegaan.”

In de zoektocht naar een passende methode wees Veiligheidsregio Kennemerland de school op Veiligwijs. “Juist omdat deze methodiek minder expliciet is, sluit die goed aan bij onze populatie”, vindt ook teamleider Kim Tubbergen. “Dat heeft ook te maken met de waardengerichte benadering, waarin het draait om zorg, liefde, respect en veiligheid. Die waarden passen bij elke cultuur.” Zowel Kim als Annemieke hebben ervaring met andere scholen, en daarmee met verschillende culturen. “Bij relationele en seksuele vorming gaat het om omgangsvormen, en die zijn cultuurgebonden”, vertelt Kim. “Dat hebben we met Veiligwijs wel ondervonden. Het is voor ouders een lastig thema om over te praten en ook de kinderen vinden het niet makkelijk. Het ligt heel gevoelig en zit dicht op de huid.”

Toch is juist de betrokkenheid van ouders essentieel. “We informeren hen steeds over de lessen die gaan komen, in de hoop dat ze er met hun kinderen thuis over gaan praten”, zegt Annemieke. “Als dat gebeurt, bereik je meer dan alleen met de lessen op school.” Die lessen worden in drie blokken van een week over het jaar verspreid. In zo’n week gaat het dan bijvoorbeeld over de ontwikkeling van je lichaam, de invloed van social media en het aangeven van je eigen grenzen. Kim: “Wat als een vriendje vraagt om een foto van jou in je blootje te sturen, wat doe je dan? Het bespreken van dit soort vragen is zeker voor beginnende pubers heel waardevol.”

Voorafgaand aan elk blok worden ouders geïnformeerd over de inhoud van de lessen. Daarnaast was er aan het begin van het schooljaar een ouderavond. De opkomst was niet groot, maar de ouders die er waren toonden wel hun betrokkenheid. Later had Kim nog een gesprek met een vader. “Hij vond dat het onderwerp niet op school thuishoort. Ik heb hem kunnen uitleggen dat er meer onderwerpen zijn waarvan je je kunt afvragen of die op school horen. Zodra er een maatschappelijk probleem is wordt het bij de basisschool neergelegd, terwijl wij zijn opgeleid om basiskennis over te dragen. Waar het om gaat is dat het in het curriculum zit. Het is dus niet de vraag of we er iets mee doen, maar op welke manier. Deze vader begreep dat wel en is heel betrokken bij de ontwikkeling van zijn kinderen.”

Dat geldt niet voor elke ouder, zo blijkt uit de praktijk. “We merken nog vaak dat ouders met hun kinderen nauwelijks over dit onderwerp praten”, zegt Annemieke. “Van onze leerkrachten horen we terug dat leerlingen de lessen behoorlijk pittig vinden. Omdat Veiligwijs een doorgaande leerlijn is, hopen we dat kinderen en leerkrachten er gaandeweg in groeien.” Op wat praktische zaken na heeft IKC Wereldwijs het thema Relaties en seksualiteit in de pocket. Binnenkort kan de Gezonde School-vlag dus uit.