Een veilige en inclusieve leeromgeving als fundament

Het welzijn en gedrag van leerlingen zijn het allerbelangrijkste, vindt Laura Penseel, directeur van OBS Graaf Floris. “Het is het fundament. Wanneer dit wankelt, kunnen kinderen ook niet aan leren toekomen.”

Het doel is om op school een omgeving te creëren waar kinderen zich veilig voelen en gerespecteerd worden. “Iets wat in deze tijd zó belangrijk is”, vertelt Laura uit. “Wanneer je kijkt naar de veranderingen binnen de maatschappij, willen we de kinderen meegeven dat je vooral jezelf moet kunnen zijn.” Maar ook naar jezelf luisteren is daarbij heel belangrijk. “We willen de kinderen na laten denken over hun eigen grenzen. Waar ligt jouw grens en hoe bewaak je die? Ook vinden we het heel belangrijk dat iedereen in zijn eigen waarde wordt gelaten.”

Vlaggensysteem

Toen de school besloot met de gezondheidsthema’s Welbevinden en Relaties en seksualiteit te werken, hebben ze ook de ouders van de leerlingen erbij betrokken. “Er is bijvoorbeeld een ouderavond gegeven door de GGD. Het is belangrijk dat ook de ouders weten welke onderwerpen we bespreekbaar maken, maar ook waarom dat zo belangrijk is.”

Binnen het team heeft de training van het Vlaggensysteem houvast gegeven. Het Vlaggensysteem is een Gezonde School-activiteit dat als doel heeft seksueel grensoverschrijdend gedrag onder kinderen en jongeren te voorkomen en terug te dringen. Leerkrachten die ermee werken, leren te signaleren of seksueel gedrag van hun leerlingen gepast of ongepast is en hoe ze het beste hiermee kunnen omgaan.“Doordat je met het team hiermee bezig bent, merk je ook dat iedereen een eigen geschiedenis heeft. Een eigen gevulde rugzak en dat neem je mee naar school. De Gezonde School-activiteiten hebben dan ook absoluut bijgedragen aan een veiligere en meer inclusieve schoolomgeving.”

Laura benadrukt wel dat niet alleen het bespreekbaar maken, maar vooral de open, toegankelijke houding van de school de sleutel tot succes is. “Dat begint al bij de kleuters: als meisje mag je net zo goed een ridder zijn. We kijken dan ook goed naar welke boeken we voorlezen aan de kinderen.” Daarbij is het bij OBS Graaf Floris net zo normaal dat een juf of meester, of een vader of moeder, een partner heeft met hetzelfde geslacht. “Doordat wij dit allemaal zo normaal vinden, gaan de gesprekken op school ook veel natuurlijker. We merken dat leerlingen zich veiliger voelen en ze komen vaker met vragen of zorgen naar de leerkrachten.”

Uitdagingen

Natuurlijk brengt zo’n bijzondere missie ook uitdagingen met zich mee. “Het borgen van de veilige en inclusieve omgeving blijft een uitdaging. We weten hoe het moet en staan allemaal achter onze visie en keuzes die wij op school maken, maar het blijft altijd opletten dat je niet terugvalt in oude patronen. We willen dat het echt in ons DNA zit en maken daarom écht tijd vrij in het rooster.” De lessen van Kriebels in je buik, een andere Gezonde School-activiteit, worden dan ook door het hele jaar gegeven. “En Lentekriebels kun je gerust nog eens in de herfst behandelen. Herhaling is key”, benadrukt Laura.

Het thema écht prioriteit geven is dan ook essentieel volgens Laura. “Maak tijd vrij in je rooster om in gesprek te gaan met de kinderen. Dat is belangrijk. En wanneer je merkt dat de veiligheid binnen een groep niet op orde is, zijn deze lessen veel belangrijker dan rekenen, taal of spelling. Zonder een veilige, inclusieve sfeer en blije kinderen geen goede schoolresultaten.”