Helder plan door Gezonde School-aanpak

De leerlingen van IKC De Meerpaal en hun gezinnen hebben het thuis meestal niet breed. Meer dan de helft van de leerlingen zijn nieuwkomers. Kinderen die met hun ouders hun vaderland zijn ontvlucht vanwege oorlog of andere redenen. De leerlingen hebben samen meer dan 26 verschillende culturele achtergronden.

Voor De Meerpaal zijn er dus al uitdagingen genoeg. Ouders die de taal niet spreken, leerachterstanden bij de leerlingen, verschillende opvattingen bij ouders door culturele verschillen. Toch mogen ze zich al bijna 10 jaar Gezonde School noemen, met inmiddels maar liefst vier themacertificaten. Anja Hepp was tot eind 2021 adjunct directeur op de school en als Gezonde School-coördinator verantwoordelijk voor de jarenlange focus op gezonde leefstijl. Ze is sinds kort met pensioen.

De Meerpaal was voor het behalen van de Gezonde School-themacertificaten al bezig met verschillende programma’s voor een gezonde leefstijl. Anja: “Vanuit de gemeente kregen we subsidie voor Lekker Fit! en voor Lentekriebels. Via Lekker Fit! zagen Monique Boonekamp van de GGD en ik elkaar al regelmatig. Monique vertelde me over Gezonde School en in 2013 hebben we het eerste themacertificaat aangevraagd voor het thema Voeding.”

Anja zag er direct het nut van in om de themacertificaten van Gezonde School te halen. “Het leek me goed voor de lange termijn. We deden al veel en met de Gezonde School-aanpak konden we daar één helder plan van maken. Met de certificaten konden we ook duidelijk aan de buitenwereld - de ouders, ons bestuur, de gemeente - laten zien: dit doen we en dit blijven we doen.” Anja en Monique gingen met z’n tweeën van start als Gezonde School-coördinator en Gezonde School-adviseur en vormden al snel een grotere werkgroep met een aantal enthousiaste leerkrachten. Anja: “Nu is het een eis vanuit Gezonde School, maar toen leek het ons al een logische stap om de leerkrachten erin mee te nemen.”

Het eerste themacertificaat dat de school behaalde in 2014 was Voeding. Volgens Anja was het heel duidelijk dat dit voor de school een belangrijk thema was. “Daar lag een groot probleem. Veel leerlingen op onze school leven in armoede en kwamen bijvoorbeeld zonder lunch naar school. Aan de andere kant zien veel gezinnen uit andere culturen het drinken van frisdrank en het eten van snoep als een teken van welvaart. Ze kunnen het nu ze in Nederland zijn betalen en zien niet in waarom ze dan water zouden moeten drinken.”

Ook Bewegen en sport was een logische keuze. Anja: “Hier deden we al veel aan. Als school in een achterstandswijk krijg je ook meer geld voor buurtsport. We maakten gebruik van de faciliteiten in onze omgeving zoals de skatebaan, het voetbalveld en het zwembadje. Ouders krijg je er ook makkelijk in mee. We vinden het ook belangrijk, omdat bewegen zo’n positief effect heeft op het leren.”

Ook de themacertificaten Relaties en seksualiteit en Welbevinden volgden. Waarbij in de wekelijkse Ouderkamer met moeders open werd besproken wat er in de lesstof aan bod zou komen over seksualiteit. Iets wat ook tot spanning leidde vanwege de andere opvattingen in de verschillende culturen. Anja: “Sommige moeders vroegen zich af: moet je ze dit allemaal wel vertellen? We hebben ze uitgelegd dat de leerlingen het ook zelf op internet kunnen opzoeken en kwamen samen tot de conclusie dat het dan prettiger is als ze er meer over horen via de eigen ouders en school. Maar we hebben ook compromissen gesloten en bijvoorbeeld groep 8 de lesstof van groep 7 aangeboden.”

Dat de vier themacertificaten ook al jaren steeds weer verlengd worden, is een kwestie van vasthouden, legt Anja uit: “Als je je plannen hebt geïmplementeerd moet je niet denken: zo is het klaar. Je moet het ook vasthouden en er aan blijven werken.” Bij het werken met Gezonde School streeft ze geen perfectie na, vertelt ze: “Soms had ik al meer resultaat willen zien van alles wat we doen. Het is drie stappen vooruit en een stap terug, ook omdat we als school steeds weer met nieuwe gezinnen te maken hebben. Daarnaast was het voor ons bestuur ook geen prioriteit. Maar Monique liet me altijd kijken naar wat er al wél was gelukt.”

Anja vindt het heel prettig dat zij al die jaren als Gezonde School-coördinator kon samenwerken met dezelfde Gezonde School-adviseur van de GGD: Monique Boonekamp. De twee vormden een goed team. Monique: “Anja is een sterke Gezonde School-coördinator die het hele team enthousiasmeert en ook de ouders erbij betrekt. Ze hoefde als adjunct niet voor de klas te staan en had er daarom ook de tijd voor. Anja volgde alle nieuwe ontwikkelingen rondom Gezonde School en de thema’s goed. Ze stond altijd open voor verbetering en vernieuwing zonder de structuur los te laten. Regelmatig vroeg ze dan: Is dit wat voor onze school?”

Samen sparren
Moniques rol als adviseur was aangever zijn en ze gaf Anja procesadvies. “Ik vroeg haar of ze al aan bepaalde dingen had gedacht en gaf haar bijvoorbeeld een format voor een plan waarin ik haar wegwijs maakte. De uitvoering van het lesprogramma lag natuurlijk bij het hele team en we konden daar goed over sparren hoe ze dit effectief en praktisch konden doen.”

De kracht van De Meerpaal
Monique is onder de indruk van de manier waarop De Meerpaal het normale onderwijs en de gezondheidsthema’s met elkaar verbindt: “Ze zien de link tussen gezondheid en welzijn van de leerlingen en het leren. Ook combineren ze de gezondheidsthema’s met het reguliere onderwijs. Je kunt leren over gezondheid en daar ook een taalles van maken en van de rekenles maken ze een beweegles op het schoolplein.” Monique noemt ook een andere kracht van De Meerpaal: “Ze kijken goed naar hun omgeving en hoe ze die als school kunnen gebruiken en wie daarbij kunnen helpen.”

Wordt vervolgd…
Dat Anja met pensioen is betekent niet dat alles stilstaat bij De Meerpaal. Dankzij de werkgroep die Anja en Monique hebben opgezet en Anita Leenders die Anja als Gezonde School-coördinator opvolgt.

Lees ook 'Openheid in de ouderkamer'.